Yunan Mitolojisinde Hermes, Zeus ve Maia'nın oğlu, tanrıların habercisi ve ticaret tanrısıdır. Aynı zamanda yolcuların, kumarbazların, hırsızların, çobanların ve müzisyenlerin koruyucusu olarak kabul edilir. Kanatlı sandaletler, kanatlı şapka ve caduceus adlı büyülü değnek taşıyan Hermes, tanrıların en kurnazı ve en hızlısıdır. Birçok efsanede önemli roller üstlenmiş, Zeus'un emirlerini yerine getirmiş, ölülerin ruhlarını yeraltına götürmüş ve insanlara birçok icat ve bilim dalı öğretmiştir. Roma mitolojisindeki karşılığı Merkür'dür.
Hermes'in doğumu ve ilk maceraları
Hermes, Zeus'un ve Atlas'ın kızı olan su perisi Maia ile olan ilişkisinden doğmuştur. Maia, Zeus'un karısı Hera'nın kıskançlığından kaçmak için Arkadya'daki Kyllene dağında gizli bir mağarada yaşamaktaydı. Hermes, bu mağarada doğduktan birkaç saat sonra beşiğinden çıkarak Apollon'un sığırlarını çalmaya gitti. Sığırları ters yönde sürerek izlerini karıştıran Hermes, yolda bir kaplumbağa görünce onu alıp kabuğundan bir lir yaptı. Bu lirle Apollon'u büyüleyen Hermes, onun öfkesini dindirdi ve kardeşiyle dost oldu. Zeus da Hermes'in zekasını ve cesaretini beğenerek onu tanrıların habercisi yaptı ve ona kanatlı sandaletler, kanatlı şapka ve caduceus adlı değnek verdi.
Hermes'in habercilik görevi
Hermes, Zeus'un emirlerini yerine getiren sadık bir haberciydi. Zeus'un, sevgililerinden biri olan su perisi İo'yu Hera'dan korumak için ineğe dönüştürdüğünde, Hera bu ineği ondan alarak başına 100 gözlü canavar Argos'u bekçi dikti. Zeus da Hermes'i göndererek Argos'u uyutup öldürmesini istedi. Hermes de lirini çalarak Argos'un bütün gözlerini kapattı ve kafasını kesti. Böylece İo'yu kurtardı.
Hermes ayrıca Odysseus'a da yardım etti. Odysseus'un adamlarını domuza dönüştüren büyücü Kirke'ye karşı ona moly adlı bir bitki vererek büyüden korudu. Ayrıca Odysseus'u yedi yıl boyunca adasında tutan su perisi Kalypso'yu ikna ederek onun evine dönmesine izin verdi.
Hermes aynı zamanda ölülerin ruhlarını yeraltına götüren psikhopompus olarak da bilinirdi. Örneğin Truva savaşında ölen Hektor'un cesedini almak için Priamos'u Akhilleus'un çadırına götürdü. Ya da Orpheus'un karısı Eurydike'yi yeraltından geri getirmeye çalışırken ona rehberlik etti.
Hermes'in icatları ve öğrettikleri
Hermes sadece bir haberci değil, aynı zamanda bir mucit ve öğretmendi de. Kaplumbağa kabuğundan yaptığı liri Apollon'a verdi ve onun müzik tanrısı olmasını sağladı. Ayrıca kavalı da icat etti ve bunu Pan'a verdi. Nota yazısını, astronomiyi, matematiği, ağırlık ve uzunluk ölçülerini, zar oyununu, boks ve güreşi insanlara öğretti.
Hermes'in kültü ve sembolleri
Hermes, Antik Yunan'da çok popüler bir tanrıydı. Özellikle yolcular, tüccarlar, kumarbazlar ve hırsızlar ona taparlardı. Yol kenarlarına Hermes'in başının bulunduğu sınır taşları dikilirdi. Bu taşlara herm adı verilirdi. Hermes'in sembolleri arasında kanatlı sandaletler, kanatlı şapka, caduceus, lir, kaval, horoz, keçi ve kaplumbağa sayılabilir. Hermes'in Roma mitolojisindeki karşılığı Merkür'dür. Güneş'e en yakın gezegene de onun adı verilmiştir. Bazı düşünürler Hermes'in Mısır mitolojisindeki Thot veya İslam mitolojisindeki İdris olduğunu iddia etmişlerdir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder