II. Edirne Vakası Osmanlı İmparatorluğu'nda III. Selim döneminde, 1806 yılında, yeniçerilerin ve Rumeli ayanlarının yeni ordu kurma girişimine karşı başlattıkları bir isyandır. Bu isyan, III. Selim'in Nizam-ı Cedid adını verdiği reform hareketinin Rumeli'de uygulanmasını engellemiş ve III. Selim'i geri adım atmaya zorlamıştır.
II. Edirne Vakası'nı doğuran sebepler nelerdir?
II. Edirne Vakası'nın sebepleri arasında şunlar sayılabilir:
• III. Selim'in Nizam-ı Cedid adıyla yeni bir ordu kurması ve eski askeri teşkilatın, bu yeni teşkilatın kendi yerlerine geçerek, kendi teşkilatlarının lağvedileceğini düşünmesi, yeniçerilerin ve diğer askeri sınıfların tepkisini çekmiştir. Yeniçeriler, yeni ordunun kendilerine rakip olacağından ve gelir kaybına yol açacağından korkmuşlardı.
• III. Selim'in yeni ordunun Rumeli'de de uygulanması için Tekirdağ'da ve Edirne'de kışla kurma ve asker yazma girişimi, Rumeli ayanlarının da direnişiyle karşılaşmıştır. Rumeli ayanları, yeni ordunun merkezi otoriteyi daha da güçlendireceğini ve sahip oldukları yerel nüfuzu azaltacağını düşünmüşlerdir.
• III. Selim'in yeni ordunun komutanlığına getirdiği Kadı Abdurrahman Paşa'nın sert ve zalim tutumu, Rumeli halkının da isyana katılmasına neden olmuştur. Kadı Abdurrahman Paşa eşkıya takibi bahanesiyle Rumeli'ye gönderilen yeni ordu birliklerini, girdikleri yerlerde halkın malına el koymak, vergi toplamak ve zorbalık yapmak için kullanmıştır.
II. Edirne Vakası'nın gelişimi ve sonuçları nelerdir?
II. Edirne Vakası'nın gelişimi ve sonuçları şöyle özetlenebilir:
• 1806 ilkbaharında Tekirdağ'da asker yazma girişimi başlatan Kadı Abdurrahman Paşa, Tekirdağ'daki yeniçerilerin direnişiyle karşılaşmıştır. Tekirdağ'daki yeniçeriler, Edirne'deki yeniçerilerden de destek alarak fermanı uygulamaya çalışan naibi öldürmüşlerdir.
• III. Selim bu duruma karşı başta geri adım atmaya meyleder gibi olsa da, istişareleri neticesinden bundan vazgeçmiş ve Kadı Abdurrahman Paşa komutasındaki yeni ordu birliklerini donanmayla birlikte Tekirdağ ve Edirne'ye göndermiştir. Donanma gemileri Tekirdağ'ı abluka altına alarak bombardımana başlamıştır.
• Kadı Abdurrahman Paşa'nın ilerleyişi sırasında Rumeli ayanları da isyana katılmıştır.
• İsyan eden yeniçeriler ve ayanlar, II. Mustafa'nın tahttan indirilmesi gibi büyük bir olaya yol açan I. Edirne Vakası'ndan esinlenerek II. Edirne Vakası adını verdikleri bu isyanda da padişahın tahttan indirilmesini istemişlerdir.
• III. Selim, isyanı bastıramayacağını, ve işlerin daha da kontrol edilemez bir hal aldığını anlayınca geri adım atmıştır. Böylece III. Selim, yeni ordunun Rumeli'de uygulanmasından vazgeçtiğini ve Kadı Abdurrahman Paşa'nın geri çekileceğini açıklamıştır.
• Böylece II. Edirne Vakası sona ermiştir. Bu olay, III. Selim'in Nizam-ı Cedid reformlarının Rumeli'de uygulanmasını engellemiş ve III. Selim'in iktidarını zayıflatan, daha doğrusu zayıf gösteren bir vaka olarak telakki edilmiştir. Ayrıca, isyan edenlerin padişah değişikliği talebi, 1807 yılında gerçekleşecek olan Kabakçı Mustafa İsyanı'nın da habercisi olmuştur.
0 yorumlar:
Yorum Gönder