Pers İmparatoru II. Kambises: Kısa ve Çalkantılı Bir Saltanatın Hikayesi

II. Kambises, Pers İmparatorluğu'nun kurucusu olan Büyük Kiros'un (II. Kiros) oğlu ve halefidir. MÖ 530-522 yılları arasında hüküm süren Kambises, babasının bıraktığı geniş imparatorluğu yönetmiş ve Mısır'ı fethederek Pers İmparatorluğu'nu daha da genişletmiştir. Ancak saltanatı, hem askeri hem de içsel zorluklarla dolu kısa ve çalkantılı bir dönem olmuştur. Bu makalede, II. Kambises’in yaşamı, başarıları ve karşılaştığı zorluklar üzerine bir inceleme sunacağız.

Erken Yaşamı ve Tahta Çıkışı

II. Kambises, Büyük Kiros'un oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Kiros, Pers İmparatorluğu'nun kurucusu olarak bilinir ve onun döneminde Persler, Medler, Lidyalılar ve Babilliler gibi birçok güçlü devleti yenerek geniş bir imparatorluk kurmuştu. Kambises, babasının ölümü üzerine MÖ 530 yılında tahta geçti¹.

Mısır Seferi

Kambises’in en büyük askeri başarısı, Mısır’ın fethi olmuştur. MÖ 525 yılında Mısır'a karşı bir sefer düzenleyerek, Firavun II. Psamtik'i Pelusium Savaşı'nda mağlup etti ve Mısır'ı Pers İmparatorluğu'na kattı². Bu fetih, Pers İmparatorluğu'nun topraklarını daha da genişletmiş ve Kambises’in askeri yeteneklerini ortaya koymuştur. Mısır’ın fethi sonrasında Kambises, Firavun unvanını alarak Mısır’ı Pers yönetimine entegre etmeye çalıştı.

İçsel Zorluklar ve İsyanlar

Kambises’in saltanatı, sadece dış fetihlerle değil, aynı zamanda içsel zorluklarla da doluydu. Kambises, Mısır seferi sırasında kendi ailesine ve Pers soylularına karşı acımasız davranışlarıyla bilinir. Özellikle kardeşi Smerdis'i öldürdüğü iddiası, onun zalim bir hükümdar olarak anılmasına neden olmuştur³. Bu tür eylemler, Kambises’in yönetimine karşı huzursuzlukların ve isyanların artmasına yol açtı.

MÖ 522 yılında, Kambises Mısır’da bulunduğu sırada, Medya’da Gaumata adında bir sahtekar, Smerdis kimliğine bürünerek tahta geçtiğini iddia etti. Bu isyan, Pers İmparatorluğu’nda büyük bir karışıklık yarattı. Kambises, bu isyanı bastırmak için aceleyle Pers'e dönerken gizemli bir şekilde öldü. Bazı kaynaklara göre intihar ettiği, bazılarına göre ise bir kazada öldüğü iddia edilmektedir⁴.

Ölümü ve Mirası

Kambises’in ani ölümü ve Gaumata’nın isyanı, Pers İmparatorluğu'nda büyük bir kargaşaya neden oldu. Bu karışıklık, I. Darius’un tahta geçmesiyle son buldu. Darius, Gaumata’yı yenerek imparatorluğu yeniden düzenledi ve uzun süreli bir barış ve istikrar dönemi başlattı.

II. Kambises, tarihçiler tarafından genellikle zalim ve despot bir hükümdar olarak anılır. Ancak Mısır'ın fethi gibi önemli askeri başarıları, onun saltanatının önemli bir parçasıdır. Kambises’in kısa ve çalkantılı hükümdarlığı, Pers İmparatorluğu'nun tarihindeki kritik dönemeçlerden biridir.

Dipnotlar

1. Briant, Pierre. "From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire." - Büyük Kiros ve Kambises dönemi hakkında kapsamlı bilgi sunan bir eser.
2. Herodotus, "Histories." - Kambises'in Mısır seferi ve saltanatı hakkında antik birinci elden kaynak.
3. Olmstead, A.T. "History of the Persian Empire." - Pers İmparatorluğu'nun tarihi ve Kambises’in saltanatı üzerine detaylı bir inceleme.
4. Dandamaev, M. A. "A Political History of the Achaemenid Empire." - Kambises’in hükümdarlığı ve içsel zorluklar hakkında bilgi veren bir eser.