Şairlerin Sultanı Bâki (1526 - 1600) kimdir?

Bâkî, Osmanlı Devleti'nin en parlak dönemlerinden birinde yaşamış, divan edebiyatının zirve isimlerinden biri olarak kabul edilen büyük bir şairdir. 

"Sultânü'ş-Şuarâ" yani "Şairlerin Sultanı" unvanıyla anılan Bâkî, şiirleriyle hem kendi dönemini hem de sonraki yüzyılları etkilemiştir. Şimdi Bâkî'nin hayatına yakından bakalım:

Doğumu ve İlk Yılları (1526-1527)

Bâkî, 1526 veya 1527 yılında İstanbul'da doğmuştur. Asıl adı Mahmud Abdülbâkî'dir. Babası Fatih Camii'nde müezzinlik yapan Mehmed Efendi'dir. 

Bâkî, fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş ve genç yaşta saraçlık (deri işleme) mesleğine çırak olarak girmiştir. 

Ancak şiire olan ilgisi ve yeteneği, onu farklı bir yola yöneltmiştir.

Eğitimi ve Şiire Yönelişi

Bâkî, saraçlık yaparken bir yandan da medrese eğitimine devam etmiştir. Özellikle dönemin önemli âlimlerinden olan ve aynı zamanda şeyhülislamlık görevini de yürüten Ebussuûd Efendi'den dersler almıştır. 

Ebussuûd Efendi'nin Bâkî'nin yeteneğini fark etmesi ve onu desteklemesi, şairin hayatında dönüm noktası olmuştur. 

Bâkî, medrese eğitiminin yanı sıra dönemin önde gelen şairleriyle de tanışmış ve onlardan etkilenmiştir.

Kariyeri ve Yükselişi

Bâkî, şiirleriyle kısa sürede ün kazanmış ve dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın da takdirini kazanmıştır. 

Kanuni'nin himayesi altına girmesi, Bâkî'nin kariyerinde önemli bir yükseliş sağlamıştır. 

Daha sonra II. Selim ve III. Murat dönemlerinde de itibar görmüş ve çeşitli devlet görevlerinde bulunmuştur. 

Medine ve İstanbul'da kadılık yapmış, Anadolu ve Rumeli kazaskerliği görevlerinde de bulunmuştur. 

Bu görevler, Bâkî'ye hem maddi imkân sağlamış hem de devlet büyükleriyle yakın ilişkiler kurmasına olanak tanımıştır.

Edebi Kişiliği ve Eserleri

Bâkî, divan edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Şiirlerinde ahenk, söyleyiş güzelliği ve dilin ustaca kullanımı ön plandadır. Özellikle gazel türünde yazdığı şiirlerle tanınır. Gazellerinde aşk, şarap, doğa ve dünyanın geçiciliği gibi temaları işlemiştir. Şiirlerinde tasavvufi düşüncelerden ziyade dünyevi konulara ağırlık vermiştir.

Bâkî'nin en önemli eserleri arasında şunlar sayılabilir:

Divan: Bâkî'nin şiirlerinin toplandığı eseridir. Gazel, kaside, mesnevi, kıta gibi farklı nazım şekillerinde yazdığı şiirleri içerir.

Kanuni Mersiyesi: Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine yazdığı bu mersiye, Türk edebiyatının en önemli mersiyelerinden biri olarak kabul edilir.

Ölümü (1600)

Bâkî, 7 Nisan 1600 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetmiştir. Ölümünden sonra da şiirleri okunmaya devam etmiş ve etkisi sonraki nesillere aktarılmıştır. Bâkî, divan edebiyatının en büyük şairlerinden biri olarak Türk edebiyatı tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Bâkî'nin şiirleri, günümüzde divan edebiyatı araştırmalarında önemli bir kaynak olarak kullanılmaktadır. 

Şiirlerindeki ahenk, dilin zenginliği ve temaların evrenselliği Bâkî'yi Türk edebiyatının ölümsüz isimlerinden biri yapmıştır.