Shangdu şehri, Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu Kubilay Han'ın (1260-1294) yaptırdığı ve yaz aylarında kullandığı eski bir başkenttir. Bugün Çin'in kuzeyinde, İç Moğolistan bölgesinde yer alan Shangdu, batı dünyasında Xanadu olarak da bilinir. Marco Polo'nun seyahatnamesinde anlattığı bu şehir, gizemli ve muhteşem bir yer olarak tasvir edilmiştir. Ancak bugün sadece kalıntıları kalmıştır.
Shangdu'nun Kuruluşu
Moğol İmparatorluğu 13. yüzyılda Asya'nın büyük bir bölümüne hakim olmuştu. Kubilay Han, dedesi Cengiz Han'ın izinden giderek Çin'i fethetmek istiyordu. Bu amaçla başkentini Moğolistan'daki Karakurum'dan 1263'te Shangdu'ya taşıdı. Shangdu, Kubilay Han'ın Çinli danışmanı Liu Bingzhong tarafından tasarlanmıştı. Şehir, klasik Çin mimarisinin özelliklerini taşıyordu. Kare şeklinde bir plana sahip olan şehrin etrafı toprak duvarlar ve kulelerle çevriliydi. Altı kapısı vardı ve içinde saray, tapınak, park ve bahçeler bulunuyordu.
Shangdu, Kubilay Han'ın Çin'i ele geçirmesinin ve Yuan Hanedanlığı'nı (1271-1368) kurmasının sembolü oldu. Ancak Kubilay Han, Çin kültürünü benimsemeye başladıkça Moğol geleneklerinden uzaklaştı. Bu yüzden 1273'te başkentini tekrar taşıdı. Bu sefer Daidu (bugünkü Pekin) adlı yeni bir şehir inşa ettirdi. Daidu, Kubilay Han'ın Çin'i yönettiği ana merkez oldu.
Shangdu'nun Önemi
Shangdu, Kubilay Han'ın başkentini Daidu'ya taşımasından sonra da önemini korudu. Kubilay Han ve saray mensupları, her yaz sıcaktan kaçmak için Shangdu'ya giderlerdi. Shangdu, 1364'e kadar Moğol İmparatorluğu'nun yaz başkenti olarak kaldı.
Shangdu, Moğol ve Çin kültürlerinin karışımını yansıtıyordu. Kubilay Han, hem Moğol hem de Çinli tanrılara tapınırdı. Şehirde Budist, Taoist ve İslam tapınakları vardı. Ayrıca Kubilay Han, bozkırda avlanmayı da severdi. Shangdu'nun yakınında geniş bir av alanı bulunuyordu.
Shangdu, Marco Polo'nun seyahatnamesinde de anlatılır. Marco Polo, Kubilay Han'ın hizmetinde bulunmuş ve Shangdu'yu ziyaret etmişti. Marco Polo, şehrin güzelliğini ve zenginliğini övgüyle anlatmıştı. Marco Polo'nun anlattıkları, batı dünyasında Shangdu'ya ilgi uyandırdı.
Shangdu, ayrıca İngiliz şair Samuel Taylor Coleridge'in (1772-1834) ünlü şiiri "Kubla Khan"ın konusudur. Coleridge, bu şiiri uyuşturucu etkisi altındayken yazdığını iddia etmiştir. Şiirde Shangdu, fantastik ve büyülü bir yer olarak tasvir edilir.
Shangdu'nun Sonu
Shangdu, Yuan Hanedanlığı'nın çöküşünden sonra terk edildi. 1368'de Ming Hanedanlığı'nın kurucusu Zhu Yuanzhang, Shangdu'yu ele geçirdi ve yaktırdı. Şehir, bir süre daha varlığını sürdürdü, ancak 1430 civarında tamamen terk edildi.
Shangdu'nun bugün sadece duvarları, temelleri ve bazı heykelleri kalmıştır. 1988'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır. Shangdu, Moğol İmparatorluğu'nun ve Kubilay Han'ın tarihi ve kültürel mirasının bir parçasıdır.
0 yorumlar:
Yorum Gönder