İyd-i Millî, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1909'dan itibaren kutlanmaya başlanan milli bir bayramdır. İkinci Meşrutiyet'in ilan tarihi olan 23 Temmuz, bu bayramın resmi olarak kutlandığı gündür. Bu bayram Osmanlı İmparatorluğu'ndaki tek milli bayram olarak bilinir. Ancak 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla da kutlamalara devam edilmiştir. 1934 yılında son kez kutlanan İyd-i Millî, 27 Mayıs 1935 tarihinde çıkan bir kanunla resmi tatiller ve bayramlar arasından çıkarılmıştır.
İlk olarak 1909 yılında gündeme gelen bu konu, Maarif Nazırlığı memurlarından Mehmed Ziya Bey'in başvurusu ile ortaya çıkmıştır. Meclis-i Mebûsan'da yapılan oylama sonucunda, 23 Temmuz gününün milli bayram olarak kabul edilmesine karar verilmiştir. Bu karar, Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa'ya sunularak da onay almıştır.
İlk İyd-i Millî, 23 Temmuz 1909 tarihinde, İstanbul ve diğer şehirlerde coşkuyla kutlanmıştır. Padişah V. Mehmed'in katıldığı bu kutlamalarda, 31 Mart İsyanı'nda hayatını kaybedenlerin anısına Abide-i Hürriyet'in temeli atılmıştır. 1910 yılındaki kutlamalarda Osmanlı Donanması'nın geçit töreni de yapılmıştır. 1911 yılında ise Abide-i Hürriyet'in yapımı tamamlanarak açılmıştır. İyd-i Milli, I. Dünya Savaşı nedeniyle 1915 yılında sadece Sadrazam Said Halim Paşa tarafından verilmiş bir ziyafetle kutlanmıştır. İşgalden sonra ise kutlamalar yapılmamıştır.
Beş yıllık bir aradan sonra 1923 yılında Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenen törenlerle İyd-i Millî tekrar kutlanmaya başlanmıştır. Cumhuriyet'in ilanı ve Türkiye'nin kuruluşu sonrasında da bu bayram kutlamaları devam etmiştir. Ancak 1925 yılında Cumhuriyet Bayramı olarak ilan edilen 29 Ekim'in önemi arttığından İyd-i Millî'nin önemi azalmıştır. Son olarak 1935 yılında çıkarılan bir kanunla sadece 29 Ekim'in milli bayram olarak kutlanması ve İyd-i Millî'nin kaldırılması yasalaşmıştır.
0 yorumlar:
Yorum Gönder