Hüsnü Zaim, 11 Mayıs 1897'de Halep'te doğan ve 14 Ağustos 1949'da Şam'da idam edilen Kürt kökenli bir Suriyeli askeri subay ve politikacıdır. Osmanlı Ordusunda bir subay olarak başladığı askeri kariyerine, 1920'de Fransız Mandası'nın Suriye'de kurulmasıyla birlikte Fransız Ordusunda ve Suriye'nin bağımsızlığını ilan etmesinin ardından da Suriye Ordusunda devam ettirmiştir. 1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Suriye Ordusunun genelkurmay başkanı olarak görev yapmıştır.
Gerçekleşen bu savaşta Arap Birliği güçleri yenilince ülkedeki mevcut iktidara karşı olan güven sarsılmış ve Zaim, 30 Mart 1949'da Suriye tarihindeki ilk askeri darbeyi gerçekleştirerek iktidarı ele geçirmiş ve hem devlet başkanı hem de başbakan olmuştur. Bu darbe kansız bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
Darbenin ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından desteklendiği iddiaları bulunmuş olsa da mevcut kanıtlar, Zaim'in operasyonu planlamasında Amerikan yardımı aldığını ancak darbe kararının kendisine ait olduğunu göstermektedir. Darbenin ardından kendisinden önceki Devlet Başkanı Şükri el-Kuvvetli kısa süreliğine hapsedilmiş ve ardından da Mısır'a sürgüne gönderilmiştir. Darbe, Amerikan büyükelçiliğinin gizli desteğiyle gerçekleştirilmiş ve Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi tarafından da destek görmüştür.
Darbeden sonra Hüsnü Zaim, kadınlara oy hakkı tanımak, İslami örtünme uygulamasından vazgeçmelerini teşvik etmek, İsrail ile barış yapmak gibi laik ve inkılapçı politikalar izlemiştir. Zaim kendi döneminde fes giyimini kaldırmak için de girişimlerde bulunmuştur. Onun yürüttüğü bu politik hamleleri ise ülke içerisinde tepkiyle karşılanmıştır.
Zaim'in iktidar olmasından çok kısa bir süre içerisinde vergileri yükseltilmesi iş dünyasını olumsuz etkilemiştir. Ayrıca İsrail ile yapılan ateşkes anlaşması ve Trans-Arap Boru Hattı anlaşmaları, Arap milliyetçileri arasında hoşnutsuzluğa sebep olmuştur.
Kısa sürede yaptıklarıyla hemen hemen devlet çatısı altında bulunan herkesin tepkisin çekmiş olan Hüsnü Zaim'in yönetimi çok kısa sürmüş ve 137 günlük iktidarının ardından yine bir başka askeri darbeyle, Edib Çiçekli ve el-Hinnavi tarafından devrilmiştir. Devrilmesinin ardından ise başbakan Muhsin el-Barazi ile birlikte, 14 Ağustos 1949'da idam edilmiştir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder