13 Ocak 2025 Pazartesi

Çin Komünist Partisi'nin Kuruluşu ve Tarihi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), 1921 yılında kuruldu.

Kurucuları arasında Mao Zedong, Chen Duxiu ve Li Dazhao gibi isimler bulunuyordu.

Partinin kuruluş süreci, Çin'in içinde bulunduğu sosyal ve politik kaosun bir ürünü olarak ortaya çıktı.

1910'lar ve İlk Komünist Fikirler:

1911'de Qing Hanedanı'nın devrilmesiyle kurulan Çin Cumhuriyeti, iç savaşlar, yabancı güçlerin müdahalesi ve yolsuzlukla mücadele ediyordu.

Bu dönemde Çin'de Batı fikirlerinin ve özellikle Marksist düşüncenin yayılması, Chen Duxiu ve Li Dazhao gibi aydınlar tarafından desteklendi.

Chen, Pekin Üniversitesi'nde profesörken, Marksizmi tanıttı ve bu ideolojiyi benimseyen gençler arasında popüler oldu.

1921 - Kuruluş: ÇKP'nin resmi kuruluş toplantısı 23 Temmuz 1921'de Şanghay'da, Fransız İmtiyaz Bölgesi'nde gerçekleşti.

Ancak polis baskınından kaçınmak için toplantı son günleri Jiaxing'e bir tekne üzerine taşındı.

Bu toplantıda partinin amacı, Çin'de komünist devrim yaparak kapitalizmi yıkmak ve sosyalist bir devlet kurmak olarak belirlendi.

Mao Zedong, bu ilk toplantıda katılımcılardan biriydi ve parti içinde hızla yükseldi.

1920'ler - Kuomintang ile İşbirliği: Komünistler, Çin'in birleştirilmesi ve yabancı güçlerin atılması için Kuomintang (KMT) ile bir ittifak kurdu.

Bu işbirliği Sovyetler Birliği'nin desteğiyle, Sun Yat-sen'in önderliğinde başladı.

Ancak, ideolojik farklılıklar ve güç mücadelesi, 1927'de Chiang Kai-shek'in komünistlere karşı bir darbe girişimi yapmasına yol açtı, bu da iki grup arasında uzun bir iç savaşın başlangıcını oluşturdu.

1930'lar - Uzun Yürüyüş: Komünistlerin güçsüz düştüğü bu dönemde, Mao Zedong'un liderliğinde gerilla savaşı taktikleri kullanılarak kırsal alanlarda yeniden örgütlenme çalışmaları yapıldı.

1934-1935 yıllarında gerçekleşen Uzun Yürüyüş komünistlerin Chiang Kai-shek'in kuvvetlerinden kaçarak kuzeye, Shaanxi'ye ulaşmalarını sağladı.

Bu zorlu yolculuk komünistlerin hayatta kalma, yeniden organize olma ve Mao'nun liderliğinin pekişmesini sağladı.

1940'lar - İç Savaş ve Zafer:

İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya'ya karşı ortak düşmanla mücadele edildi, ancak savaş sonrası iç savaş yeniden alevlendi.

1949'da, Mao Zedong'un liderliğindeki komünistler, Chiang Kai-shek'in kuvvetlerini yenilgiye uğrattı ve Çin Halk Cumhuriyeti'ni ilan etti.

Bu, ÇKP'nin ülke üzerindeki iktidarını resmi olarak başlattı.

Çin Komünist Partisi kuruluşundan itibaren Çin'in politik, ekonomik ve sosyal yapısını kökten değiştirerek, günümüzde dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip ve ekonomik olarak en büyük ülkelerden biri haline gelmesinde merkezi bir rol oynamıştır.

0 yorumlar:

Yorum Gönder