2014 tarihinde Yemen'de yaşanan Sana Savaşı, Husiler adı verilen Şii Zeydi bir hareketin, Yemen hükümetine karşı başlattığı silahlı ayaklanmanın bir parçasıdır. Bu yazıda Sanaa Savaşı’nın nedenleri, gelişimi ve sonuçları hakkında bilgi vereceğiz.
Sana Savaşı’nın nedenleri
Sana Savaşı’nın nedenleri, Yemen’in siyasi, ekonomik ve toplumsal sorunlarına dayanmaktadır. Yemen, 1990 yılında Kuzey Yemen ve Güney Yemen’in birleşmesiyle kurulmuş bir ülkedir. Ancak bu birlik, her iki bölgenin de farklı siyasi ve kültürel geçmişleri nedeniyle sorunlu olmuştur. 1994 yılında Güney Yemen merkezi hükümete karşı ayaklanmış, ancak bu ayaklanma bastırılmıştır. Bu olaysa güneyde sürmekte olan huzursuzluğu ve ayrılıkçığı daha da körüklemiştir.
Yemen’in kuzeyinde ise Şii Zeydi mezhebine bağlı Husiler, 1990’lı yılların başında kurulan bir harekettir. Husiler, Zeydi mezhebinin geleneksel öğretilerini yeniden canlandırmayı, Siyonizm, İsrail ve ABD karşıtlığını da yaymayı amaçlamaktadır. Husiler, 2004 yılından itibaren Yemen hükümetine karşı altı aşamalı bir silahlı ayaklanma başlatmıştır. Bu ayaklanmaysa Husilerin kuzeydeki etkinliğini arttırmıştır.
Yemen’de 2011 yılında Arap Baharı ile birlikte halk ayaklanmış ve 1990 yılından beri ülkeyi yöneten Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih istifa etmek zorunda kalmıştır. Yerine geçen Abdurabbuh Mansur Hadi ile Husiler arasında, Husilerin hem ülkede etkin bir figür olmaları, hem de devrimdeki rolleri sebebiyle diyalog kurulmuş ve Husiler siyasi sürece dahil olmuştur. Ancak Hadi’nin ülkeyi bölgesel olarak yeniden yapılandırma planına karşı çıkan Husiler, 2014 yılında hükümetin petrol fiyatlarını yükseltmesi üzerine Sana'da kitlesel gösteriler yapmaya başlayarak hükümetin bu politikadan vazgeçilmesini istemiştir.
Sana Savaşı’nın gelişimi
Sanaa Savaşı ise tam da bu esnada, 9 Eylül 2014’te Husi göstericilerin hükümet binalarına yürümesi ve güvenlik güçlerinin protestocuların üzerine ateş açmasıyla başlamıştır. Bu olayda yedi kişi ölmüştür. Çatışmalar 16 Eylül’de yeniden alevlenmiş ve Husiler kuzeyden Sana’ya girmeye başlamışlardır.
18 Eylül’de Husiler, devlet televizyonunu ele geçirmek için Sünni Islah Partisi'nin milisleriyle çatışmaya girmiş ve bu çatışmalarda toplam 40 kişi ölmüştür. 19 Eylül’de ise Husiler ile ordu ve polis arasında şiddetli çatışmalar yaşanmış ve 60’tan fazla kişi ölmüştür. 21 Eylül’de ise Husiler hükümet merkezini ele geçirmiş ve Sana’nın kontrolünü sağlamışlardır. Bu sonuç üzerine Başbakan Muhammed Basindava (Basendva) istifa etmiştir.
Sana Savaşı’nın sonuçları
Sana Savaşı’nın sonuçları Yemen’in siyasi ve toplumsal yapısını derinden etkilemiştir. Husiler, Sana’yı ele geçirdikten sonra Cumhurbaşkanı Hadi ile bir güç paylaşımı anlaşması imzalamışlardır. Bu anlaşmaya göre Husiler hükümete katılacak, yeni bir başbakan atayacak ve yeni bir anayasa hazırlayacaklardır. Ancak bu anlaşma Husilerin taleplerini karşılamamış ve Husiler hükümete baskı yapmaya devam etmişlerdir. 2015 yılında Husiler, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı kuşatmış ve Hadi’yi ev hapsine almışlardır. Bu durum, Hadi’nin ve Başbakan Halid Bahah’ın istifasına yol açmıştır. Husiler daha sonra parlamentoyu feshetmiş ve Devrimci Komite adlı bir organ kurmuşlardır.
Sana Savaşı’nın bir diğer sonucu ise Yemen’de iç savaşın başlaması olmuştur. Husilerin Sana’yı ele geçirmesi, Suudi Arabistan öncülüğündeki bir koalisyonun askeri müdahalesine neden olmuştur. Koalisyon güçleri, Husilere karşı Hadi yanlısı güçleri desteklemeye başlamıştır. Böylece Yemen’de iki taraf arasında şiddetli çatışmalar yaşanmaya başlamıştır. Yemen’deki iç savaş, ülkeyi insani bir felakete sürüklemiştir. Savaşta binlerce kişi ölmüş, milyonlarca kişi yerinden edilmiş, açlık ve hastalıklar da yayılmıştır.
0 yorumlar:
Yorum Gönder