Izabela Jagiellonka, Macarca adıyla Izabella királyné, 18 Ocak 1519'da Kraków'da doğan Macaristan Kraliçesi ve Litvanya Prensesi. Jagiellon Hanedanı'ndan Polonya Kralı I. Zygmunt ile Bona Sforza'nın ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi, İtalyan asıllı bir prenses ve Mediolan Dükalığı'nın varisiydi. Izabela, dört dil bilen ve Rönesans kültürüyle yetişen eğitimli bir kraliyet kızıydı.
1539 yılında Doğu Macaristan Kralı I. János ile evlendi ve böylece Macaristan Kraliçesi oldu. Bu evlilik, Polonya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında bir ittifak kurmak için yapıldı. Çünkü I. János, Habsburglarla savaş halindeydi ve Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın desteğine ihtiyacı vardı. Izabela'nın babası da, Habsburgların baskısından kurtulmak için Osmanlılarla iyi ilişkiler kurmaya çalışıyordu.
Izabela'nın evliliği ise çok kısa sürdü. 1540 yılında oğlu János Zsigmond Zápolya doğduktan iki hafta sonra kocası I. János hayatını kaybetti. Izabela, oğlunun adına Doğu Macaristan'ın yönetimini I. Süleyman'ın onayıyla devraldı. Ancak Habsburg Arşidükü I. Ferdinand da Macaristan tahtını istiyordu ve bu yüzden Budin'i kuşattı. Bu kuşatma üzerine I. Süleyman, Budin'e gelerek Habsburgları püskürttü ve şehrin özerkliğini kaldırarak bütünüyle Osmanlı topraklarına kattı.
Izabela ve oğlu Erdel'e yerleştiler ve burada Osmanlı himayesinde yaşadılar. 1551 yılında, Ferdinand ile bir anlaşma yaptılar ve Macaristan ve Erdel üzerindeki haklarını Ferdinand'a bıraktılar. Bunu karşılığında ise oğlu János Zsigmond'a Opole Dükalığı verildi ve Izabela onun naibesi oldu. Ancak bu anlaşma da uzun ömürlü olmadı. 1556 yılında Izabela ve oğlu tekrar Macaristan tahtını talep ederek Erdel'e döndüler.
Izabela, 15 Eylül 1559'da Gyulafehérvár'da (bugün Romanya'nın ortalarında bulunan Alba Lulia şehri) öldü. Oğlu János Zsigmond ise 1570 yılına kadar Doğu Macaristan Kralı olarak kaldı.
Izabela Jagiellonka, hem Polonya hem de Macaristan tarihinde önemli bir rol oynamış bir kadındır. Babasının siyasi çıkarları için evlendirilmesine rağmen kocasının ölümünden sonra ülkesi Macaristan'ı yönetmeye çalışmıştır. Osmanlılarla iyi ilişkiler kurmuş, ancak Habsburglarla mücadelesinde pek başarı gösterememiştir. Rönesans kültürünün etkisinde kalmış olsa da geleneklerine olan bağlılığını sürdürmüştür.
0 yorumlar:
Yorum Gönder