II. Lajos (İngilizce: II. Louis, Çekçe: Ludvík Jagellonský, Hırvatça: Ludovik II., Slovakça: Ľudovít II.; 1 Temmuz 1506 - 29 Ağustos 1526), 1516-1526 yılları arasında Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya Kralıydı. Mohaç Meydan Muharebesi'nde Osmanlılarla savaşırken öldü ve bu zafer, Osmanlıların Macaristan'ın büyük bir kısmını ilhak etmesine yol açtı.
Erken Dönem Yaşamı
1 Temmuz 1506'da Budin'de prematüre olarak doğduğunda, saray doktorları onu hayatta tutabilmek için hayvanlar öldürüp, onu sıcak cesetlerle sararak primitif bir kuluçka makinesine oluşturdular. Jagilleon Hanedanından II. Vladislaus ve onun üçüncü karısı Foix-Candale'li Anne'nin tek oğluydu.
Taç Giyme Töreni
II. Vladislaus, gelecekteki veraseti sorunsuzlaştırmak için Lajos'in taç giymesini sağlamak adına adımlar attı; Lajos'un Macaristan Kralı olarak taç giyme töreni 4 Haziran 1508'de Székesfehérvár Bazilikası'nda, Bohemya Kralı olarak taç giyme töreni ise 11 Mart 1509'da Prag'daki Aziz Vitus Katedrali'nde gerçekleşti.
Macaristan ve Hırvatistan Kralı
II. Lajos, 1515 yılında Birinci Viyana Kongresi'nin öngördüğü şekilde İmparator I. Maximilian'ın torunu Avusturyalı Mary ile evlendi. Kız kardeşi Anne de Mary'nin kardeşi Ferdinand'la evliydi. O zamanlar Avusturya Arşidük'ü Ferdinand, kardeşi olan V. Charles adına valiydi ve daha sonra da onun yerine İmparator oldu.
Saltanatının büyük bir bölümünde kodamanların (devlet ileri gelenlerinin) kuklası oldu ve o kadar yoksulluk içinde tutuldu ki, yeterli yiyecek ve giyecek bulmak için sık sık mücevherlerini rehin vermek zorunda kaldı. Vasileri Kardinal Tamás Bakócz ve Kont George Brandenburg-Ansbach onu utanç verici bir şekilde ihmal ettiler, kraliyet gelirlerini çarçur ettiler ve bitmek bilmeyen anlaşmazlıklarıyla tüm krallığın dikkatini dağıttılar. Kardinal Bakócz'un ölümü üzerine, István Báthory, Janos Zápolya ve István Werbőczy gibi kodamanlar birbirleriyle öfkeyle savaşıp diyeti (ulusal meclisi) araç olarak kullandıklarında işler daha da kötüye gitti.
Osmanlılarla Savaş
Babasının 1516'da ölümünden sonra, genç II. Lajos Macaristan ve Hırvatistan tahtına çıktı. 1515 yılında Kutsal Roma İmparatoru I. Maximilian tarafından evlat edinildi. I. Maximilian 1519'da öldüğünde, II. Lajos'un kuzeni Brandenburg-Ansbach Margrave'si George onun yasal vasisi oldu.
I. Süleyman'ın Osmanlı tahtına çıkmasının ardından sultan, Macaristan'ın tabi olduğu yıllık haracı tahsil etmesi için Behram Çavuş'u elçi olarak II. Lajos'a göndermiş, Lajos ise ödemeyi reddetmiştir. Bazı rivayetlere göre Osmanlı elçisini de idam ettirmiş ve başını Sultan'a göndermiştir, ancak bu vakaya dair net bir kanıt yoktur.
Daha güvenilir kaynaklarsa Behram Çavuş'un uzun yıllar Buda'da adeta hapsedilerek bekletildiği yönündedir. II. Lajos, Papalık Devletleri ve Kutsal Roma İmparatoru V. Charles da dahil olmak üzere diğer Hıristiyan devletlerin kendisine yardım edeceğine inanıyordu. Bu durumsa Macaristan'ın düşüşünü hızlandırdı.
Macaristan 1520'de kodamanların yönetimi altında neredeyse anarşi içerisindeydi. Kralın mali durumuysa ciddi sorunlarla karşı karşıyaydı. Kralın geliri, milli gelirin yaklaşık üçte birini oluşturmasına rağmen ev harcamalarını karşılamak için borç alıyordu. Sınır muhafızlarının maaşları ödenmediği için de ülkenin savunması zayıflamaktaydı. Kaleler gün geçtikçe daha da bakımsız kalmakta ve savunmayı güçlendirmek için gerçekleştirilmesi gereken vergileri artırma girişimleri de diyet tarafından engellenmekteydi. 1521 yılına gelindiğinde Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan'ın bu zayıflığının farkındaydı. Çok geçmeden de Osmanlı İmparatorluğu, Macaristan Krallığı'na savaş ilan etti.
Kanuni Sultan Süleyman Rodos'a karşı gerçekleştireceği kuşatma planını erteleyerek Belgrad'a bir sefer düzenledi. II. Lajos ve eşi Mary diğer Avrupa ülkelerinden askeri yardım talep etti. Amcası Polonya Kralı Sigismund ve kayınbiraderi Arşidük Ferdinand yardım etmeye hazırdı. Arşidük Ferdinand, 3.000 piyade birliği ve bir miktar da topçu gönderdi, Sigismund ise piyade gönderme sözü verdi. Ancak işbirliği süreci tamamen başarısız oldu.
Lajos'un eşi Kraliçe Mary, kararlı bir lider olmasına rağmen, Macar olmayan danışmanlarına daha fazla güvenip, daha fazla itibar göstererek Macar ileri gelenler arasında güvensizliğe neden oluryordu. Lajos da soylularının fark ettiği gibi enerjiden yoksundu.
Macaristan safında bunlar olurken, Belgrad ve Sırbistan'daki birçok stratejik kale ve bölge Osmanlılar tarafından ele geçirildi. Bu durum Lajos'nin krallığı için bir felaketti; stratejik öneme sahip Belgrad ve Šabac şehirleri olmadan, Buda da dahil olmak üzere Macaristan daha da ciddi bir biçimde Türk fetihlerine açık hale gelmekteydi.
Rodos kuşatmasından sonra, 1526'da I. Süleyman tüm Macaristan'ı zapt etmek için ikinci bir sefer düzenledi. Temmuz ayının ortalarında genç Kral, "ya işgalcilere karşı savaşmaya ya da sonsuza kadar yok edilmeye" kararlı bir şekilde Buda'dan ayrıldı. II. Lajos, Osmanlı ordusunu bir açık alan savaşında, ortaçağ ordusuna sahip olarak, yetersiz ateşli silahları ve eski taktikleriyle durdurmaya çalıştığında taktiksel bir hata yaptı. 29 Ağustos 1526'da Louis, felaketle sonuçlanan Mohaç Muharebesi'nde kuvvetlerini Kanuni Sultan Süleyman'a karşı yönetti. Macar ordusu bir kıskaç hareketiyle Osmanlı süvarileri tarafından kuşatıldı ve merkezde bulunan Macar ağır şövalyeleri ve piyadeleri geri püskürtüldü. Özellikle iyi konumlanmış Osmanlı topları ve iyi silahlanmış ve iyi eğitilmiş Yeniçeri silahşörleri tarafından şövalyeler ve piyadeler çok ciddi ağır kayıplara uğratıldı.
Macar Kraliyet ordusunun neredeyse tamamı savaş alanında yaklaşık 2 saat içersinde yok edildi. Geri çekilme sırasındaysa yirmi yaşındaki kral, Csele deresinin dik bir vadisine tırmanmaya çalışırken atından geriye doğru düşerek dereye düştü ve zırhının ağırlığı nedeniyle su yüzeyine çıkamayarak boğuldu. Muharebenin ardından Kanuni Sultan Süleyman'nın genç rakibinin cesedini gördüğünü ve onun bu ölümünden dolayı da üzüntü duyduğu belirtilir. Kral Lajos'un cansız bedeniyle karşılaşan Sultan Süleyman'ın yakındığı söylenir: "Gerçekten de ona karşı silahlanmıştım; ama hayatın ve kraliyetinin tadını henüz tatmadan bu şekilde öldürülmesini istemezdim."
Louis'nin ölümünden sonra Ferdinand (Lajos'un kız kardeşi Anna'nın kocası olarak) Bohemya ve Macaristan tacı için mücadele etti. Macar ileri gelenlerinin çoğunluğu Janos Zápolya'nın yeni kral olmasını kararlaştırmışken, bazı kontların farklı görüşe sahip olması ihtilafa neden oldu. Bu bölünmeyse, daha sonra Macaristan'ın çoğunluğunun Osmanlılar tarafından yönetilmesine neden olacaktı.
Jagiellon Hanedanı Soyundan Gelenler
II. Lajos'un evliliği çocuksuz kalmış olsa da, muhtemelen annesinin eski nedimesi Angelitha Wass'tan gayrimeşru bir çocuğu olmuştur. Bu çocuğun adı John (Macarca'da János) idi. Bu isim Viyana'daki kaynaklarda János Wass ya da János Lanthos olarak geçmektedir. Bu Janos'un, babasının ölümünden sonra herhangi bir makama gelmediği bilinse de, yaşamı müddetince Kraliyet Hazinesi'nden düzenli olarak bir gelire sahip olduğu bilinmektedir.
Mirası
Mohaç kasabasının kuzeyinde, II. Lajos'un anısına dikilmiş 5 metre yüksekliğinde bir anıt bulunmaktadır. Bu anıt, Lajos'un Csele Deresi'nde öldüğü yerin yakınında yer almaktadır. Anıtın üzerinde Lajos'un atından düştüğünü tasvir eden bronz bir plaket bulunmaktadır. Anıtın tepesinde ise uyuyan bir aslan figürü yer almaktadır.
0 yorumlar:
Yorum Gönder