Giriş:
Nuri Demirağ, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında demiryolları, havacılık ve sanayi alanlarında öncü rol oynayan bir iş insanı, müteahhit ve siyasetçidir.
Onun hayatı, Türkiye’nin modernleşme sürecine yaptığı katkılarla doludur.
Bu makalede Nuri Demirağ’ın hayatını, başarılarını ve mirasını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Erken Yaşamı ve Eğitim Hayatı:
Nuri Demirağ, 1886 yılında Sivas’ın Divriği ilçesinde doğdu. Babası Mühürdarzade Ömer Bey, annesi ise Ayşe Hanım’dır.
Henüz üç yaşındayken babasını kaybeden Nuri, annesi tarafından büyütüldü.
İlk eğitimini Divriği Rüştiye Mektebi’nde tamamladı ve okuldaki başarısı sayesinde öğretmen yardımcısı olarak görev yaptı.
Daha sonra Ziraat Bankası’nın açtığı sınavı kazanarak Kangal ve Koçgiri şubelerinde memur olarak çalışmaya başladı.
1910 yılında Maliye Bakanlığı’nın sınavını kazanan Nuri Demirağ, İstanbul’a atandı.
Beyoğlu Gelirler Müdürlüğü’nde çalışırken, Maliye Mekteb-i Âlisi’nde gece derslerine katılarak yüksek öğrenimini tamamladı.
1918’de maliye müfettişi oldu, ancak I. Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan işgal yıllarında maruz kaldığı hakaretler nedeniyle memuriyetten istifa etti.
Ticaret Hayatına Adım Atışı:
Memuriyetten ayrıldıktan sonra Nuri Demirağ, ticaret hayatına atıldı.
Eminönü’nde küçük bir dükkânda ilk Türk sigara kağıdı üretimine başladı.
Ürettiği sigara kağıdına “Türk Zaferi” adını verdi.
Bu girişim, İstiklal Harbi yıllarında büyük ilgi gördü ve Nuri Demirağ’a önemli bir servet kazandırdı.
Demiryolu Müteahhitliği ve “Demirağ” Soyadı:
1926 yılında Fransız şirketinin yarım bıraktığı Samsun-Sivas demiryolu inşaatını üstlenen Nuri Demirağ, kardeşi Abdurrahman Naci Bey ile birlikte çalışarak 1012 kilometrelik demiryolu ağını tamamladı.
Bu proje, Türkiye’nin demiryolu altyapısının gelişmesinde büyük bir adım oldu.
Başarılarından dolayı 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından kendisine “Demirağ” soyadı verildi.
Havacılık Sanayisine Giriş ve Uçak Fabrikası:
Nuri Demirağ, 1936 yılında Türkiye’nin ilk uçak fabrikasını kurdu.
Beşiktaş’ta başlattığı bu girişim, Yeşilköy’deki Elmas Paşa Çiftliği’nde devam etti.
Burada büyük bir uçuş sahası, hangarlar ve uçak tamir atölyesi inşa etti.
Fabrikada üretilen Nu.D-36 ve Nu.D-38 modelleri, Türk havacılık tarihinde önemli bir yer tuttu.
Ancak Türk Hava Kurumu’nun siparişlerini iptal etmesi nedeniyle bu proje tam anlamıyla başarıya ulaşamadı.
Siyasi Hayatı ve Millî Kalkınma Partisi:
Nuri Demirağ 1945 yılında Türkiye’nin ilk muhalefet partisi olan Millî Kalkınma Partisi’ni kurdu.
Parti 1946 ve 1950 seçimlerinde başarılı olamadı. Ancak 1954 yılında Demokrat Parti’den Sivas milletvekili seçilerek Meclis’e girdi. Siyasi hayatında da ülkenin kalkınmasına yönelik projeleri savundu.
Mirası ve Ölümü:
Nuri Demirağ, 13 Kasım 1957’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Onun mirası, Türkiye’nin demiryolları, havacılık sanayisi ve sanayi alanındaki ilkleriyle yaşamaya devam ediyor.
Bugün Sivas’taki Nuri Demirağ Havalimanı ve İstanbul Pendik’teki Nuri Demirağ Çok Programlı Anadolu Lisesi gibi adını taşıyan birçok kurum bulunmaktadır.
Sonuç
Nuri Demirağ Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında demiryolları, havacılık ve sanayi alanlarında öncü bir rol oynadı.
Onun hayatı, azim, yenilikçilik ve vatan sevgisiyle doludur. Bugün Türkiye’nin teknolojik alandaki modernleşme sürecindeki katkıları, onu unutulmaz bir figür haline getirmiştir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder