Apollon, Yunan Mitolojisi'nde Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşi olan çok yönlü bir tanrıdır. Müzik, şiir, kehanet, okçuluk, ışık, şifa ve güzellik gibi alanlarda yetkinlik gösteren bir tanrıdır. Anadolu kökenli olduğu düşünülen Apollon, Roma Mitolojisi'nde de Apollo adıyla yer alır. Bu yazıda Apollon'un mitolojideki kişiliği, özellikleri ve efsaneleri hakkında bilgi verilecektir.
Apollon'un doğumu ile ilgili pek çok rivayet vardır. En bilineni Delos adasında doğduğu yönündedir. Bu efsaneye göre Zeus, Leto'ya aşık olur ve Leto ondan hamile kalır. Ancak Zeus'un karısı Hera, bu duruma çok kızar ve Leto'yu kovalar. Leto, hiçbir yerde sığınacak bir yer bulamaz. Sonunda Delos adasına gelir ve burada Apollon ile Artemis'i doğurur. Apollon doğduğu anda altın bir zırh giyer ve gümüş yayını alır. Olympos'a çıkar ve diğer tanrılar onu büyük bir saygıyla karşılarlar.
Apollon'un en önemli niteliklerinden biri okçuluktur. Okuyla hem iyileştirebilir hem de hastalık verebilir. İlyada destanında Apollon'un okları Akha ordusuna salgın hastalık getirir. Apollon aynı zamanda hekimliğin de tanrısıdır. Oğlu Asklepios da onun izinden giderek tıp sanatını geliştirir.
Apollon'un bir diğer özelliği de müzik ve şiirdir. Liriyle harika melodiler çalar ve dokuz müzeyi (musaları) yönetir. Homeros, Apollon'u "altın lirli" olarak tanımlar. Apollon ayrıca şiirin de tanrısıdır ve şairler ona ilham perisi olarak bakarlar.
Apollon'un en meşhur yönlerinden biri de kehanettir. Geleceği görebilen ve bildirebilen bir tanrıdır. En ünlü kehanet merkezi Delphoi'deki Apollon tapınağıdır. Burada rahibe Pythia, Apollon'un sözlerini insanlara aktarır. Apollon'un kehanetleri genellikle muğlak ve çift anlamlıdır. Bu yüzden insanlar onları yanlış yorumlayabilmektedir.
Apollon, ışığın ve güneşin de tanrısıdır. Phoibos (parlak) adıyla da anılır. Işığın kaynağı olduğu için aydınlığı, dürüstlüğü ve adaleti temsil eder. Kapıların koruyucusudur ve sınırları belirler.
Apollon, güzellik tanrısı olarak da bilinir. Sarışın, yakışıklı ve atletik bir vücuda sahiptir. Ölümsüz bir genç erkek olarak tasvir edilir. Hem kadınlar hem de erkekler ona âşık olur. Ancak Apollon'un aşk hayatı pek sağlıklı değildir. Sevdiği kişiler ya onu reddeder ya da trajik bir şekilde ölürler.
Apollon'un mitolojideki efsaneleri çoktur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Marsyas (Marsias) ile müzik yarışması: Marsyas adlı bir satir, Athena'nın attığı flütü bulur ve çok güzel çalmaya başlar. Apollon ile müzik yarışmasına girer. Yarışmayı Apollon kazanır ve Marsyas'ı cezalandırarak derisini yüzer.
Daphne ile aşkı: Apollon, Eros'un okuyla Daphne adlı bir nimfe âşık olur. Ancak Daphne ondan kaçar ve Apollon onu kovalar. Daphne, babası nehir tanrısı Peneios'tan yardım ister. Babası onu bir defne ağacına dönüştürür. Apollon da defneyi kutsal bitkisi yapar ve dallarından bir taç takar.
Kassandra ile ilişkisi: Apollon, Troya kralı Priamos'un kızı Kassandra'ya âşık olur ve ona kehanet yeteneği verir. Ancak Kassandra onun aşkını karşılıksız bırakır. Apollon da onun kehanetlerinin kimse tarafından inanılmamasını sağlar. Kassandra, Troya'nın yıkılacağını söyler ama kimse ona kulak asmaz.
Hyakinthos ile dostluğu: Apollon, Sparta kralı Amyklas'ın oğlu Hyakinthos'a yakın arkadaş olur. Bir gün disk atma oyunu oynarken, Apollon'un attığı disk rüzgârla saptırılır ve Hyakinthos'un başına çarparak onu öldürür. Apollon, arkadaşının kanından hyacinth adlı bir çiçek yaratır ve onun adını yaşatır.
Apollon, Yunan Mitolojisi'nin en önemli ve etkili tanrılarından biridir. Kültür, sanat, bilim ve felsefe gibi alanlarda insanlara ilham vermiştir. Roma Mitolojisi'nde de Apollo adıyla anılan bu tanrı, günümüzde de pek çok sanat eserine konu olmuştur.
0 yorumlar:
Yorum Gönder