"Getir-bırak" doktrini, ABD'nin belirli askeri müdahalelerinde uyguladığı bir stratejiyi ifade eder.
Bu strateji, hedef bölgeye askeri güç gönderip, operasyon tamamlandıktan sonra kuvvetleri geri çekmeyi içerir.
Amaç, uzun süreli askeri varlıktan kaçınarak, hızlı ve etkili müdahalelerle hedeflere ulaşmaktır.
Panama Operasyonu (1989):
20 Aralık 1989'da ABD, Panama lideri Manuel Noriega'yı devirmek amacıyla "Just Cause Operasyonu"nu başlattı.
Operasyon, yaklaşık 27.000 ABD askeri ve 300 uçakla gerçekleştirildi.
Başarıyla sonuçlanan operasyonun ardından, ABD kuvvetleri kısa sürede Panama'dan çekildi.
Bu müdahale, "getir-bırak" stratejisinin bir örneğidir.
Somali Müdahalesi (1992-1993):
1992 yılında, iç savaş ve kıtlık nedeniyle Somali'de insani kriz yaşanıyordu.
Aralık 1992'de ABD, "Restore Hope (Umutları Yeniden Canlandırma) Operasyonu" kapsamında Somali'ye asker gönderdi.
Amacı, insani yardımların dağıtımını güvence altına almaktı.
Ancak, 1993 yılında Mogadişu'da yaşanan çatışmalar ve ABD askerlerinin kayıpları sonrası, ABD kuvvetleri 1994 yılında Somali'den çekildi. Bu müdahale de "getir-bırak" stratejisine örnek olarak gösterilebilir.
Haiti Müdahalesi (1994):
1991'de Haiti'de gerçekleşen askeri darbe sonrası, ülke siyasi istikrarsızlık yaşadı.
1994 yılında, ABD öncülüğünde bir koalisyon, demokratik düzeni yeniden tesis etmek amacıyla Haiti'ye müdahale etti.
Başkan Jean-Bertrand Aristide'nin görevine dönmesinin ardından, ABD kuvvetleri kısa sürede Haiti'den çekildi. Bu operasyon da "getir-bırak" stratejisinin bir uygulaması olarak değerlendirilebilir.
Kosova Müdahalesi (1999):
1999 yılında, Kosova'daki etnik çatışmalar ve insan hakları ihlalleri nedeniyle NATO, Sırp güçlerine karşı hava operasyonları başlattı.
ABD, bu operasyonlarda önemli bir rol oynadı.
Hava saldırıları sonucunda Sırp güçleri geri çekildi ve NATO barış gücü bölgeye konuşlandırıldı.
ABD, kara kuvvetleriyle uzun süreli bir müdahalede bulunmadan, hava operasyonlarıyla hedeflerine ulaştı.
Bu durum da "getir-bırak" stratejisine bir örnek olarak gösterilebilir.
Afganistan ve Irak Müdahaleleri:
11 Eylül 2001 saldırıları sonrası, ABD'nin Afganistan ve Irak'a müdahaleleri, "getir-bırak" stratejisinden farklı olarak uzun süreli askeri varlık gerektirdi.
Bu müdahaleler, stratejinin her durumda uygulanamayacağını göstermektedir.
Sonuç olarak, "getir-bırak" doktrini, ABD'nin belirli koşullarda uyguladığı bir askeri stratejidir.
Ancak, her müdahale kendi dinamiklerine sahip olduğundan, bu strateji her zaman uygulanabilir değildir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder