Fred Hoyle, 20. yüzyılın en etkili ama aynı zamanda tartışmalı bilim insanlarından biriydi. 24 Haziran 1915'te İngiltere'de doğan Hoyle, 20 Ağustos 2001'de hayata veda etti.
Kendisi bir astronomdu ve özellikle yıldızların nasıl işlediği ve evrende gördüğümüz elementlerin nasıl ortaya çıktığı üzerine yaptığı çalışmalarla adını duyurdu. Ama onu diğer bilim insanlarından ayıran bazı önemli görüşleri ve düşünceleri de vardı.
Hoyle'un en bilinen katkılarından biri, yıldız nükleosentezi teorisidir. Bu teori, yıldızların içindeki nükleer reaksiyonlar sayesinde hidrojen ve helyum gibi basit elementlerden başlayarak karbon, oksijen, demir gibi daha ağır elementlerin nasıl oluştuğunu açıklar. Bu keşif, evrenin kimyasal yapısını anlamamız için çok önemli bir adımdı.
Ancak Fred Hoyle, günümüzde yaygın olarak kabul gören Büyük Patlama teorisine şiddetle karşı çıkmasıyla da tanınıyor. Hatta "Büyük Patlama" terimini ilk kez kendisi, 1949 yılında bir radyo programında, bu teoriyle alay etmek amacıyla kullanmıştı.
Hoyle, evrenin sürekli olarak yeni maddeler yaratılarak sonsuzdan beri var olduğunu savunan Sürekli Durum teorisini (Steady State theory) destekliyordu.
Bu teori, evrenin zaman içinde kabaca aynı göründüğünü, yeni galaksiler oluşurken eskilerin de yok olmadığını ileri sürüyordu. Sürekli Durum teorisi, zamanla Büyük Patlama teorisinin kanıtları güçlendikçe bilim dünyasında yerini kaybetti.
Daha sonraki yıllarda Hoyle, daha da tartışmalı bir görüş olan panspermi teorisini savunmaya başladı. Bu teoriye göre yaşam Dünya'da değil, uzayın başka bir yerinde ortaya çıkmış ve oradan Dünya'ya taşınmıştır. Hatta bazı uçuk fikirleri de vardı, örneğin grip gibi hastalıkların uzaydan gelen virüsler yoluyla yayıldığını düşünüyordu.
Fred Hoyle'un bilimsel görüşleri, özellikle evrenin kökeni ve yaşamın başlangıcı konusundaki düşünceleri semavi inançlarla ters düşüyordu. Büyük Patlama'yı reddetmesi ve evrenin sürekli var olduğunu savunması, yaratılışın belirli bir başlangıcı olduğu fikriyle çelişiyordu.
Yine de ateist olduğu söylenemez. Fred Hoyle'un "hurdalık açıklaması" onun meşhur bir benzetmesidir. Bu benzetmeyi, karmaşık yapıların ve özellikle de canlılığın kendiliğinden, rastgele olaylar sonucu oluşmasının ne kadar imkansız olduğunu anlatmak için kullanmıştır.
Hoyle diyordu ki, "Evrende hayatın var olmasını mümkün kılan fiziksel yasaların rastgele oluştuğuna inanmak, bir hurdalığa bırakılan parçaların rüzgarla bir Boeing 747 uçağı oluşturduğuna inanmak gibidir."
Yani, tıpkı binlerce farklı parçanın tesadüfen bir araya gelerek karmaşık bir uçak oluşturmasının aşırı derecede düşük bir ihtimal olması gibi, Hoyle'a göre de evrenin bu kadar ince ayarlı fiziksel sabitlere sahip olması ve canlılığın ortaya çıkması da tamamen şansa bırakılamayacak kadar olağanüstü bir durumdur.
Bu benzetmeyle, canlılığın ve evrenin düzeninin arkasında bir tür tasarım veya akıllı bir güç olması gerektiğini ima ediyordu.
Bu yönüyle Hoyle'un hurdalık açıklaması, karmaşıklığın ve düzenin kendiliğinden oluşmasının mantıksızlığını vurgulamak için kullandığı çarpıcı bir örnektir.
Çalışmalarının içeriklerine baktığımızda, Hoyle'un sadece bilimsel makaleler yazmakla kalmadığını, aynı zamanda bilim kurgu eserleri de kaleme aldığını görüyoruz.
Oğlu Geoffrey Hoyle ile birlikte birçok roman yazmışlardır. Bu romanlarında genellikle bilimsel fikirlerini yaratıcı ve düşündürücü bir şekilde işlemişlerdir. "Kara Bulut" (The Black Cloud) en bilinen bilim kurgu romanlarından biridir.
Sonuç olarak Fred Hoyle, parlak bir astronom olmasına rağmen, bazı konulardaki inatçı ve alışılmışın dışındaki görüşleriyle bilim dünyasında hem saygı görmüş hem de eleştirilmiştir.
Yıldızların nasıl parladığı ve elementlerin nasıl oluştuğu konusundaki katkıları kalıcı olsa da, Büyük Patlama'ya karşı çıkışı ve panspermi gibi teorileri hala tartışma konusudur.
0 yorumlar:
Yorum Gönder