Eşref Sencer Kuşçubaşı, Çerkes asıllı bir istihbaratçı ve savaşçı olarak Osmanlı Devleti'nin son döneminde ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında pek çok olaya tanıklık etmiş ve faaliyette bulunmuştur. Bu makalede onun yaşam öyküsünü, başarılarını ve çektiği zorlukları ele alacağız.
Eşref Sencer Kuşçubaşı 1883 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Sultan Abdülaziz'in kuşçubaşısı Mustafa Nuri Bey, dedesi de Osmanlı sarayında kuşçubaşı olan Eşref Sencer'dir. Ailesi baba tarafından Çerkeslerin Ubıh boyuna, anne tarafından ise Sultan Sencer'e bağlıdır.
Harp Okulu'nda okurken Jön Türkler'le ilişkisi olduğu için II. Abdülhamid tarafından Hicaz'a sürgün edildi. Sürgünde bulunduğu zindandan kaçarak padişaha karşı bir isyan hareketi oluşturdu. Arabistan'da yerel şeyhlerle dostluk kurdu. Kısa zamanlarda farklı noktalarda bulunabilme kabiliyetini ve süratini göstermesinden dolayı kendisine "Şeyhi't Tuyyur" (Uçanların Efendisi) lakabı verildi. Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle isyanına son verdi ve Teşkilat-ı Mahsusa adlı gizli istihbarat örgütüne katıldı.
Kuşçubaşı Eşref, Teşkilat-ı Mahsusa'nın önde gelen azası olarak Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. Trablusgarp'ta Enver Bey ile birlikte İtalyanlara karşı yürütülen direnişi örgütledi. Balkan Savaşı'nda ise Edirne'nin kurtarılmasında ve Batı Trakya'da bağımsız bir Türk cumhuriyetinin kurulmasında önemli rol oynadı. I. Dünya Savaşı'nda ise Hint Hilafet Komitesi ile temas kurdu, Türkistan'da Ruslara karşı ayaklanma başlattı, Kuzey Afrika'da İslam birliği hareketini destekledi ve Kanal Harekatı'na katıldı. Hayber'de Faysal'ın kuvvetlerine karşı az miktardaki askeriyle birlikte savaşırken yaralı olarak esir düştü ve Malta'ya sürgün edildi.
Mütareke'den sonra Malta'dan kaçan Kuşçubaşı Eşref, İstanbul'da işgalcilere karşı direnişi hazırladı.
Çerkez Ethem'in İstiklal Harbi'ne girmesini sağladı. Çerkez Ethem'le birlikte Yunanlara karşı çok ciddi savaşlar verip, içeride Milli Mücadele'ye karşı çıkan ayaklanmaları büyük bir başarıyla bastırsalar bile yaşanan gelişmeler Mustafa Kemal Paşa ile aralarının açılmasına neden oldu. Mustafa Kemal Paşa'ya karşı gerçekleştirdiği ayaklanmasında Çerkez Ethem başarısız olunca, onunla birlikte Kuşçubaşı Eşref de Yunan kuvvetlerine sığınmak zorunda kaldı.
Cumhuriyet'in ilanından sonra ise "Yüzellilikler" listesine alınarak vatandaşlıktan atıldı. 1936'da hakkında af çıktığında "hiçbir zaman af dilemedim, hain değilim ki affedileyim" diyerek yurda dönmeyi kabul etmedi. 1950'ye kadar Mısır'da yaşadı. Buradayken Mehmet Akif Ersoy ile mektuplaştı. Demokrat Parti'nin iktidara gelmesinin arındansa Türkiye'ye döndü. Salihli ve Söke'de bulunan çiftliklerinde yaşadı ve 1964 yılında vefat etti.
0 yorumlar:
Yorum Gönder