Mondros Mütarekesi sonrasında İngilizler İstanbul'a ayak bastığında, Türkiye'de hızlı bir şekilde "insan avı" başlatıldı. İngiliz polisi, yerel ajanlar ve muhbirler işbirliği yaparak birçok kişiyi sorgusuz sualsiz yakaladı. Yakalananlar genellikle "Bekirağa Bölüğü" adı verilen bir hapishaneye gönderildi. Zamanla tutuklananların bir kısmı da Malta Adası'na sürgün edildi.
1919-1920 yıllarında tutuklamalar ve sürgünler devam etti. Toplamda 147 Türk vatandaşı Malta'ya sürüldü. Bu sürgünler arasında önemli devlet adamları, komutanlar, münevverler, yazarlar ve gazeteciler gibi Türkiye'nin seçkin isimleri de vardı.
İngilizlerin sürgün politikası, özellikle aktif görevde olan komutanları ve subayları yakalayarak hedef almaktaydı. Malta'ya ilk sürgün edilen isimlerden biri eski Altıncı Ordu Komutanı Ali İhsan (Sabis) Paşa oldu. Daha sonra bu sürgün listesine diğer önemli isimler eklendi ve toplam 147 kişi Malta'ya gönderildi. Bu sürgüne gönderilenlerle birlikte, gönderilecekler listesi arasında Mustafa Kemal Paşa, Kâzım Karabekir Paşa ve İsmet Bey (İnönü) gibi Milli Mücadele'nin önde gelen isimleri de vardı. Ancak onların yakalanarak Malta'ya gönderilmesi durumunda Milli Mücadele'nin büyük bir darbe alınacağına inanılmaktaydı.
Lozan Antlaşması sonrasında da sürgünler devam etti. 1920 yılında İngilizler İstanbul'u işgal edip Meclis-i Mebusan'ı bastığında, bazı mebuslar da tutuklanarak Malta'ya sürgün edildi. Böylece Malta'da sürgünlerin sayısı 147'ye ulaştı, ancak zamanla bu sayı azalmaya başladı.
1921 yılında, İngilizlerle yapılan anlaşma sonucunda, Anadolu'daki İngiliz tutsaklarıyla değiş tokuş yapılması kararlaştırıldı. Böylece 1 Kasım 1921'de İnebolu Limanı'nda tutsak-sürgün değiş tokuşu gerçekleşti. Sürgünler de bu kurtuluşun ardından Ankara'ya giderek Milli Mücadele'ye katıldılar.
0 yorumlar:
Yorum Gönder