Ali Kemal, 1867 yılında İstanbul'da doğan ve 1922 yılında İzmit'te öldürülen yazar, gazeteci ve siyaset adamıdır. İkinci Meşrutiyet ve Mütareke döneminde İttihat ve Terakki karşıtı görüşleriyle tanınmıştır. Damat Ferit Paşa hükümetlerinde kısa bir süre Maarif ve Dâhiliye Nazırlığı yapmış ve Millî Mücadele'ye (o zamanki adıyla milli mücahede ya da Anadolu Hareketi) karşı çıkmıştır. Ermeni yanlısı olarak görülen bazı yazılarından dolayı düşmanlarınca "Artin Kemal" şeklinde adlandırılmıştır. Millî Mücadele'ye muhalifliği nedeniyle pek çok insan tarafından “hain” olarak damgalanmıştır.
Hayatı
1867'de İstanbul'un Süleymaniye semtinde doğdu. Asıl adı Ali Rıza'dır. Ali Kemal ismini Vatan şairi Namık Kemal'i çok sevdiği için almıştır. Babası, Çankırı’nın Orta ilçesine bağlı Kalfat beldesinde doğmuş, İstanbul’da mumculuk işine girerek mumcular esnafı Kethüdası olmuş Hacı Ahmed Rıza idi. Mülkiye Mektebi'ne girdi. Dört yıllık dönemin son yılında buradan ayrılarak Fransızca'sını ilerletmek amacıyla 1886'da Paris'e gitti. Ertesi yıl Fransa'dan Cenevre'ye geçti ve 1888'de İstanbul'a döndü.
1889'da Yeniden Mülkiye Mektebi'ne başladı ve Avrupa'da gördüklerinden etkilenip bir öğrenci derneği kurdu. Kurduğu dernek kapatıldıktan sonra yeniden bir dernek kurma teşebbüsünde bulununca dokuz ay hapis yattı. Hapisten çıktıktan sonra Temmuz 1889'da Halep'e sürgün edildi. Halep'te kaldığı yıllarda Halep İdadisi'nde Türk dili ve Osmanlı edebiyatı hocalığı yaptı.
1894'te Halep'teki durgun hayata fazla dayanamadı ve 1895'te izinsiz İstanbul'a döndü. Bunun üzerine hakkında tekrar sürgün kararı çıkınca Jön Türkler'in bir çeşit karargahı haline gelmiş bulunan Paris'e kaçtı. Paris'te bulunduğu sırada Jön Türkler ile II. Abdülhamit arasında arabulucu bir çizgi izlemeye çalıştı. Bu arabuluculuk rolünü hafiyelik noktasına vardırdığı sonradan ortaya çıktı.
1897'de Brüksel Elçiliğinde ikinci kâtipliğe atandı. İttihatçılardan çekindiği için İstanbul'a dönemiyordu. 1899'da Siyasal Bilgiler diplomasını alması sonrasında, II. Meşrutiyet'in ilanına kadar Mısır'da yaşadı. Kahire'de Mısırlı bir prense ait bir çiftliği idare ediyordu. 1903 yılında yaz tatili için gittiği Londra'da Winifred Brun adlı bir İngiliz hanım ile evlendi. Bu evliliğinden Selma adında bir kız ve Osman adında bir erkek çocuğu dünyaya geldi. Oğlunun doğumunun hemen ardından eşini kaybetti. II. Meşrutiyet'in ilanından bir gün önce de İstanbul'a döndü.
1908'de İstanbul'da İkdam gazetesinin başyazarlığını üstlenen Ali Kemal, bir yandan da Darülfünun'da Edebiyat Fakültesi'nde siyasi tarih dersleri veriyordu. İlk siyasi partilerden birisi olan Osmanlı Ahrar Fırkası'na girdi. 31 Mart Olayı'nda Hareket Ordusu'nun İstanbul'a gelmesine karşı çıktı. 1911 yılında Sabiha Hanım ile evlendi. Bu evliliğinden Zeki adında bir oğlu oldu. Balkan Savaşları sırasında İttihat ve Terakki'yi eleştiren yazılar yazdı. Birinci Dünya Savaşı'nda da İttihat ve Terakki'nin savaşa girmesini yanlış buldu ve Alman karşıtı bir tavır sergiledi.
1918'de Mondros Mütarekesi'nden sonra İttihat ve Terakki'nin yıkılmasını destekledi. Damat Ferit Paşa hükümetlerinde kısa bir süre Maarif ve Dâhiliye Nazırlığı yaptı. Bu görevleri sırasında Millî Mücadele'ye karşı çıktı ve Mustafa Kemal'e "Anadolu'daki Eşkıya Reisi" dedi. Sevr Antlaşması'nın imzalanmasını savundu. Ermeni yanlısı yazılar yazdı. İngiliz işgaline karşı direnişi bastırmak için çeşitli tedbirler aldı. Damat Ferit Paşa'nın istifasından sonra da İngiliz yanlısı tutumunu sürdürdü.
1922'de Türk Kurtuluş Savaşı'nın zaferinden sonra İstanbul'da tutuklanarak İzmit'e götürüldü. Yolda Nurettin Paşa'ya bağlı askeri birliklerce linç edildi.
0 yorumlar:
Yorum Gönder