Yunan Mitolojisinde Orpheus, efsanevi bir müzisyen, şair ve kâhindir. Yunan sanatında Traklara özgü kıyafetler içinde genellikle Olympos'ta şarkı söyler bir şekilde tasvir edilmesi onun Trakyalı veya Asyalı olduğunu düşündürmektedir.
Orpheus'un babası tanrı Apollon, annesi ise ilham perisi Kalliope'dir (bazı kaynaklara göre Oeagrus veya Kleio). Apollon, oğluna sihirli bir lir vermiştir. Orpheus bu liri o kadar güzel çalabilirmiş ki, sadece insanlar ve tanrılar değil, bitkiler, hayvanlar ve hatta cansız varlıklar bile onun sesine büyülenirmiş. Bu yüzden Pindar (Pindaros) tarafından "şarkıların babası" olarak adlandırılmıştır.
Orpheus, ünlü Argonautlar seferine katılmış ve kürekçibaşı olarak görev yapmıştır. Sirenlerin şarkılarıyla Argonautları baştan çıkarmaya çalıştığı Çarpışan Kayalar'da, Orpheus onların sesini liriyle bastırarak gemicileri kurtarmıştır.
Argonautlar altın postu alıp geri dönüş yoluna geçtiklerinde Orpheus, su perisi Eurydike ile evlenmiştir. Ancak mutlulukları uzun sürmemiştir. Trakya'da bir ırmak kenarında arıcı Aristaeus'un tecavüzünden kaçan Eurydike, yılan ısırması sonucu ölmüştür. Orpheus, karısını kaybetmenin acısıyla Hades'in diyarına inerek Eurydike'yi geri almak istemiştir. Liriyle ölüler diyarının tanrısı Hades ve eşi Persephone'u etkileyen Orpheus, Eurydike'ye olan aşkını ispatlamıştır. Hades, ona yeryüzüne çıkana dek arkasına bakmaması şartıyla karısını yanında götürebileceğini söylemiştir. Ancak Orpheus, tam yukarıya çıkmak üzereyken karısının gelip gelmediğini merak edip başını geriye çevirmiştir. Bu andan itibaren de Eurydike sonsuza dek ortadan kaybolmuştur.
Orpheus, karısını bir kez daha sonsuza dek kaybetmenin acısıyla Trakya'da amaçsızca dolaşmaya başlamıştır. Rodop (Rhodope) Dağı eteklerinde Dionysos'un takipçisi Trakyalı Maenadlar tarafından öldürülmüştür. Orpheus'un başı ve liri Hebrus Irmağına (Meriç Nehri) atılmıştır. Başının şarkı söylemeye devam ettiği rivayet edilir. Liri ise Lesvos (Midilli) Adası'na sürüklenmiş ve burada tanrılara sunulmuştur.
Orpheus'un yaşam öyküsü, Yunan Mitolojisi'nde önemli bir yer tutar. Bazı kaynaklar onun tıp, yazı ve tarım gibi bilimleri insanoğluna armağan ettiğini ileri sürer. Ayrıca Delphi'de kendi inisiyatik organizasyonunu kurmuş ve eski inanışlardaki tanrılara (örneğin Dionysos) ezoterik anlamlar yüklemiştir. Orpheus'un evliliği ve yeraltına inmesi dahil yaşadığı tüm efsaneler, sürekli olarak tekrar doğuş ilkesine hizmet eden birer semboldür. Ezoteristler "Orpheus'un Yumurtası" deyimiyle tabiatın doğurganlığını ifade ederler. Kybele gibi yeryüzü tanrıçalarının bir yumurtadan doğduklarına inanırlar.
0 yorumlar:
Yorum Gönder