Hashomer (Haşomer), 1909-1920 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Filistin bölgesinde faaliyet gösteren bir Yahudi savunma örgütüdür. Türkçede "Koruyucu" anlamına gelen Hashomer, Yahudi yerleşimcilerin bölgelerini olası saldırılardan korumak için kurulmuştur. Hashomer, 1920 yılında Haganah adlı daha büyük ve daha gelişmiş bir örgütün oluşturulmasının ardından ortadan kaldırıldı.
Hashomer'in kuruluşu bölgenin karışıklık içerisinde olmasından kaynaklanmıştır. Bölgede artan Yahudi göçüyle birlikte sürekli olarak yerleşim yerlerinde kendisini gösteren gerilim, Araplarla-Yahudiler arasında çatışmalara neden olmuştur. Bu sebeple Yahudiler, Arap kabilelerinden kendilerine gelen saldırılardan dolayı savunma mekanizması olarak böyle bir örgüt kurmuştur. Osmanlı yönetimiyse Yahudi ve Arap yerleşimcilere karşı gerçekleştirilen karşılıklı saldırılarda iki taraf için de yeterli güvenliği sağlamada zorluk yaşamıştır. Bu devirde Yahudi yerleşimcilerse Arap kabilelerine haraç ödemek veya onlarla işbirliği yapmak zorunda kalmışlardır. Bazı Yahudi yerleşimciler, Arap kabilelerinden silah satın almış veya onlara silah eğitimi vermiştir.
1907 yılında Yahudi yerleşimcilerden oluşan bir grup, Bar-Giora (Bar-Giyora) adında gizli bir silahlı örgüt kurmuştur. Bu örgüt Yahudi yerleşimlerini korumak için gece devriyeleri düzenlemiş ve bölgedeki Araplara karşı savaşmıştır. Bar-Giora Yahudi yerleşimcilerin savunmasını ve bu savunmanın profesyonelleştirilmesini amaçlamıştır.
1909 yılında Bar-Giora üyelerinden bazıları, daha geniş kapsamlı ve daha demokratik bir örgüt kurmak için ayrılmıştır. Bu örgüte Hashomer (Haşomer) adı verilmiştir. Hashomer, Bar-Giora'dan farklı olarak, Yahudi yerleşimlerinin güvenliğini sağlamak için para karşılığı çalışmamış, bunun yerine ideolojik bir amaçla hareket etmiştir. Hashomer üyeleri kendilerine özgü bir üniforma giymiş, at sürmeyi ve silah kullanmayı öğrenmiş ve Arapça konuşmayı öğrenmiştir.
Hashomer, 1911 yılında resmi olarak kurulmuştur. Örgütün liderleri arasında Yitzhak Ben-Zvi, Israel Shochat ve Alexander Zaid gibi isimler bulunmaktadır. Hashomer üyeleri, Yahudi yerleşimlerinin güvenliğini sağlamak için gece gündüz devriye gezmiş, Arap saldırılarına karşı koymuş ve Yahudi topraklarının savunmasını üstlenmişlerdir. Hashomer aynı zamanda Yahudi milliyetçiliğinin ve Siyonizm'in gelişmesine de katkıda bulunmuştur.
Hashomer'in faaliyetleri Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı yönetimi tarafından hoş karşılanmamıştır. Örgütün üyelerinin büyük çoğunluğu bölgeye Rusya üzerinden geldiği için Rus uyruklu olarak kabul edilmişlerdir. Osmanlı ile arasında savaş olan bir kavimden olmaları da devlet nazarında kendilerine karşı güvensizlik yaratmış; bir de üstüne üstlük örgütün bölgede Osmanlı aleyhine hareket etmesi, İngilizlere casusluk faaliyetlerinde bulunması nedeniyle Osmanlı yönetimi Hashomer üyelerini tutuklamıştır. Bu sebeple birçok Hashomer üyesi Filistin'den kaçmıştır.
1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun çökmesiyle birlikte Filistin bölgesi İngiliz mandası altına girmiştir. Bu durum, Hashomer'in rolünü değiştirmiştir. Hashomer üyeleri, mandanın kuruluşundan sonra İngiliz yönetimiyle olan işbirliğini daha da geliştirmiş ve Filistin'deki Yahudi toplumunun temsilcisi olmuştur. Hashomer ayrıca İngiliz ordusuna katılan Yahudi lejyonerlerini de eğitmiştir.
1920 yılına gelindiğindeyse Hashomer kendini feshetmiş ve yerini Haganah adlı daha büyük ve daha gelişmiş bir örgüte bırakmıştır. Bu yüzden Hashomer'in 1920'de ortadan kalktığını söylemek doğru değildir. Yalnızca biçim değiştirmiş ve daha agresif bir yapı kazanmıştır. Haganah, daha sonra İsrail'in kurulmasıyla birlikte İsrail Savunma Kuvvetleri'nin temelini oluşturmuştur.
Hashomer, Filistin'deki Yahudi yerleşimcilerin ve yerleşim yerlerinin savunulmasına önemli bir rol oynamıştır. Hashomer, aynı zamanda Yahudi milliyetçiliğinin ve Siyonizm'in gelişmesini de sağlamıştır. Hashomer, Filistin tarihinde ve İsrail'in kuruluşunda önemli yere sahip bir örgüttür.
0 yorumlar:
Yorum Gönder