David Ben-Gurion, İsrail'in ilk başbakanı ve İsrail Devleti'nin kurucusu olarak bilinen önemli bir siyasi liderdir. 16 Ekim 1886'da Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Polonya'nın Płońsk şehrinde doğmuştur. Asıl adı David Grün'dür. Babası Avigdor Grün, bir hukukçu ve Siyonist örgütü Hovevei Zion'un lideriydi. Annesi Scheindel ise Ben-Gurion 11 yaşındayken ölmüştür.
Ben-Gurion, henüz daha 20 yaşındayken ateşli bir sosyalist ve Siyonist oldu. Aynı yıl (1906) Filistin'e göç etti. Bu göçte Doğu Avrupa'daki Anti-Semitist fikirlerin ve eylemlerin gelişiminin etkisi vardı. Filistin'e göç ettikten sonra bir süre tarım işçisi olarak portakal bahçelerinde çalıştı. Daha sonra gazeteci olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde yani siyasi kariyerine ilk olarak başladığı sıralarda David Grün olan asıl ismini İbranice bir isim olan Ben–Gurion olarak değiştirdi.
1912 yılında, 26 yaşında iken 8 ayda Türkçe öğrendikten sonra İstanbul'a taşındı ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde 1914 yılına kadar hukuk öğrenimi gördü. Faaliyetleri nedeniyle Cemal Paşa'nın takibine giren Ben-Gurion, Osmanlı İmparatorluğu'nun idaresi altındaki Filistin'deki siyasi aktiviteleri nedeniyle tutuklandıktan sonra pasaportuna "bir daha dönmemek üzere" ifadesi yazılarak sınır dışı edildi. Bu dönemde Cemal Paşa binlerce Yahudi'yi de Filistin'den gönderdi. Filistin'den sürülen Ben-Gurion, ABD'de New York'a yerleşti. Burada Rusya doğumlu bir Yahudi olan Paula Munweis ile tanıştı. 1917 yılında onunla evlendi. Bu ilişkiden Amos Ben-Gurion, Renana Ben Gurion, Geula Ben-Eliezer adlarında 3 çocukları oldu.
1918 yılında İngiliz ordusuna bağlı Yahudi Lejyonu'nun 38. Tabur'una katılan Ben-Gurion, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Filistin'in İngiltere tarafından ele geçirilmesiyle birlikte ailesini de yanına alarak Filistin'e geri döndü. Ben-Gurion, Yahudileri İngiliz Ordusuna katılmaları konusunda cesaretlendirirken aynı zamanda da İngilizlerin Yahudi göçünü engellemeye çalıştığı bir zamanda Avrupa Yahudilerinin yasadışı olarak Filistin'e göç etmelerini sağlıyordu.
1934 yılında İsrail'de bugünkü İsrail gizli servisi Mossad'ın ilk nüveleri olan Yahudi Ajansı'nın başına geçti. Bu ajans İsrail devletinin kurulmasında önemli faaliyetlerde bulundu, dağınık olan Yahudi toplulukların birleşmesinde de çok etkin rol oynadı.
Ben-Gurion, İsrail devletinin kurulmasıyla sona eren süreçte sosyalist Siyonizmin önde gelen siyasi önderlerinden birisi oldu. İdealist ve aynı zamanda koyu bir Yahudi olan Ben-Gurion, kendisini Yahudi Devletinin kurulmasına adadı. 14 Mayıs 1948'de Tel Aviv'de İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'ni okuyarak tarihe geçti. İsrail bağımsızlık bildirisinde, yeni kurulan ülkenin vatandaşlarının "ırk, din, cinsiyet ayrımı yapılmadan eşit sosyal ve siyasi haklara sahip olacağı" beyan ediliyordu.
Ben-Gurion, 1948 Arap-İsrail Savaşı'nda ülkenin liderliğini yapmış ve İsrail'in varlığını savunmuştur. 1949 yılında Birleşmiş Milletler tarafından tanınan İsrail Devleti'nin ilk başbakanı seçilmiştir. 1954 yılında başbakanlıktan istifa etmiş, ancak 1955 yılında tekrar başbakan olmuştur. 1956 yılında Süveyş Krizi'nde İngiltere ve Fransa ile birlikte Mısır'a karşı savaşmıştır. 1963 yılında sağlık sorunları nedeniyle ikinci kez başbakanlıktan ayrılmıştır. 1965 yılında kurduğu Mapai Partisi'nden ayrılarak Rafi Partisi'ni kurmuştur. 1967 yılında Altı Gün Savaşı'ndan önce Savunma Bakanlığı görevine getirilmiştir. 1968 yılında Rafi Partisi, Mapai Partisi ile birleşerek İsrail İşçi Partisi'ni oluşturmuştur.
Ben-Gurion, hükümetteki görevinden ve daha sonra Knesset'ten ayrıldıktan sonra Ulusun Atası payesi ile onurlandırılmıştır. Ben-Gurion, 1 Aralık 1973'te Tel Aviv'de ölmüştür. Ölümünden sonra Negev Çölü'ndeki Sde Boker kibbutzuna defnedilmiştir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder