Itamar Ben-Avi (31 Temmuz 1882 - 8 Nisan 1943) modern zamanlarda İbraniceyi anadili olarak konuşan ilk kişiydi. Gazeteci ve Siyonist aktivistti.
Biyografi
Itamar Ben-Avi 31 Temmuz 1882'de Kudüs'te Ben-Zion Ben-Yehuda adıyla Devora (kızlık soyadı Jonas) ve Eliezer Ben-Yehuda'nın oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Eliezer İbranice dilini yeniden canlandırmakla tanınır; Itamar modern çağda İbraniceyi anadili olarak konuşan ilk kişi olarak yetiştirildi. Babasının ısrarıyla Itamar'ın evde İbraniceden başka bir dil duymasına izin verilmedi. Çok küçükken Itamar hep birileriyle oynamak isterdi, ancak ailesi onun farklı diller konuşan diğer çocuklarla konuşmasını istemiyordu. İbranicede "hızlı" anlamına gelen Ma'her (מהר) adını verdiği bir köpekle arkadaş oldu. Üç kardeşi bir difteri salgınında, annesi ise 1891'de tüberkülozdan öldü. O ve ailesi, İbraniceyi günlük dil olarak kullandıkları için ultra-ortodoks cemaatten dışlandılar. Dini cemaat bu durumu kutsala saygısızlık olarak görüyordu çünkü İbraniceyi günlük bir dil olarak değil Tevrat'ın ve duaların dili olarak görüyorlardı.
Annesinin 1891'de ölümünden sonra babası onun küçük kız kardeşi yazar Hemda Ben-Yehuda (kızlık soyadı Beila Jonas) ile evlendi, böylece Itamar'ın teyzesi üvey annesi oldu. Annesinin ölümünden sonra adını Itamar olarak değiştirdi, çünkü ailesinin başlangıçta ona vermek istediği isim buydu (adını rahip Ithamar'dan almıştı). Itamar ismi "Hurma Adası" anlamına gelir ve Siyonizm'in sembolü olan İbranice tamar (תמר, hurma veya palmiye ağacı) kelimesinden türemiştir. Soyadı olarak Ben-Avi'yi kullanmıştır. Avi (אב״י), Eliezer Ben Yehuda'nın (İbranice yazıldığı şekliyle) kısaltmasıdır ve aynı zamanda "babam" anlamına gelir, bu nedenle Ben-Avi "babamın oğlu" anlamına gelir.
Ben-Avi 19 yaşındayken Avrupa'ya yelken açtı ve Paris ve Berlin'deki üniversitelerde okudu. Gazeteci olarak 1908'de Filistin'e döndü ve İbranice gazetelerin editörlüğü ve yazarlığında babasına katıldı.
Ben-Avi, Kudüs'te zengin bir Faslı-Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Leah Abushedid (1889-1982) ile evlendi. Ben-Avi onunla kendisi 23, Leah ise 16 yaşındayken tanıştı. Maddi durumunun kötü olması, Aşkenaz kökenli olması ve aralarındaki yaş farkı nedeniyle Abushedid'in ailesi evliliklerini onaylamadı. Ailesini ikna etmeyi umarak HaOr'da ona olan aşkını ilan eden şiirler yayınladı. Üç yıl sonra, intiharla ilgili bir şiir yayınladığında, ailesi yumuşadı ve evliliğe izin verdi. İki yıl süren evlilik görüşmelerinden sonra çift 1914'te evlendi. Üç kızları oldu: Dror-Eilat (1917-1921), Drora (1922-1981) ve Rina (1925-2016). Drora ve Rina radyo haber spikeri oldular.
1919 yılında Doar HaYom (The Daily Mail) adında İbranice bir günlük gazete kurdu ve 1929 yılına kadar yönetti. Ayrıca Siyonist bir aktivist ve Bnei Binyamin ve Yahudi Ulusal Fonu'nda görevliydi Çeşitli ülkelerde Yahudi Ulusal Fonu elçisi olarak görev yaptı. Oved Ben-Ami ile birlikte Netanya'nın kuruluşu için fon toplanmasına yardımcı oldu.
1939'da mali durumu kötüleşen ve düzenli bir gelire ihtiyaç duyan Ben-Avi, New York'ta Yahudi Ulusal Fonu temsilcisi olarak görev almak üzere ailesini terk ederek Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. 1943'te, İsrail'in kurulmasından beş yıl önce 60 yaşındayken orada öldü. Cenazesi 1947 yılında defnedilmek üzere Eretz İsrail'e geri getirildi ve Kudüs'teki Zeytin Dağı'na gömüldü.
Gazetecilik ve edebiyat kariyeri
1920'den 1933'e kadar İngiliz Daily Mail gazetesinin o zamanki İbranice ikizi olan Doar HaYom'un baş editörü ve gazetecisiydi. Doar HaYom'daki çok sayıda fikir ve yorum makalesinde Uluslararası dil Esperanto'nun yaygın kullanımını da destekliyordu.
Ben-Avi İbranicenin Romalılaştırılmasının savunucularından biriydi. "Kareli Asur harfleri" kullanan İbranice'nin sessiz harflerden oluşan geleneksel İbrani alfabesi yerine sesli harflerden oluşan bir tam alfabe olan Latin alfabesini tercih etmiştir. İbranice yazı sistemi M.Ö. 500'lerde kâtip Ezra'nın zamanına kadar uzanmaktadır.
Babasının İbranice bir biyografisini yazmıştır. Bu biyografi Avi ("Babam") başlığını taşıyordu ve Latin harflerini ve bunların bazı varyasyonlarını kullanarak İbrani alfabesinin kendi uydurduğu versiyonunda basılmıştı. Kısa ömürlü iki İbranice haftalık derginin reformdan geçirilmiş Latin harfleriyle basılmasına öncülük etti ve baş editörlüğünü yaptı. Bunlardan ilki Hashavua Hapalestini (Filistin Haftası, 1928), ikincisi ise Dror (Özgürlük, 1934) idi.
0 yorumlar:
Yorum Gönder