İngiliz Rajı (Hintçe'de "hükümdarlık" anlamına gelen "rāj" kelimesinden gelir), 1858'den 1947'ye kadar Britanya İmparatorluğu'nun Hindistan altkıtasındaki hakimiyet dönemini ifade eder.
Bu dönem, Doğu Hindistan Şirketi'nin yönetiminin sona ermesi ve Britanya Krallığı'nın doğrudan yönetimi devralmasıyla başlar ve Hindistan ile Pakistan'ın bağımsızlıklarını kazanmasıyla sona erer.
Doğu Hindistan Şirketi'nin Yükselişi ve Hakimiyet Kurması (17. Yüzyıl - 1857)
İngiliz Rajı'nın temelleri, 17. yüzyılın başlarında kurulan Doğu Hindistan Şirketi'nin Hindistan'da ticari faaliyetlere başlamasıyla atılmıştır.
Şirket, zamanla siyasi ve askeri nüfuzunu artırmış, yerel yöneticilerle anlaşmalar yaparak ve askeri güç kullanarak Hindistan'ın büyük bir bölümünde hakimiyet kurmuştur.
18. yüzyılda, özellikle Plassey Muharebesi (1757) ve Buxar Muharebesi (1764) gibi önemli zaferlerle, şirket Hindistan'daki en güçlü siyasi aktör haline gelmiştir
1857 Hint/Sipahi Ayaklanması ve Doğrudan Yönetimin Başlaması
1857 yılında, şirketin ordusundaki Hint askerleri olan Sipahiler'in başlattığı büyük bir ayaklanma patlak verdi.
Ayaklanmanın temel nedenleri arasında, yeni verilen tüfeklerde kullanılan yağlı kartuşların domuz ve inek yağı içermesi ve bu durumun hem Hindu hem de Müslüman askerlerin dini inançlarına aykırı olması yer alıyordu.
Ayaklanma, kısa sürede geniş bir alana yayıldı ve şirketin otoritesini ciddi şekilde sarstı.
Ayaklanmanın bastırılmasının ardından, Britanya hükümeti Doğu Hindistan Şirketi'nin yönetimini sona erdirdi ve 1858 yılında Hindistan'ın doğrudan Britanya Krallığı tarafından yönetilmesine karar verildi. Bu olay, İngiliz Rajı'nın başlangıcı olarak kabul edilir
Britanya Yönetimi Altında Hindistan (1858-1947)
İngiliz Rajı döneminde, Hindistan Britanya İmparatorluğu'nun en önemli ve değerli kolonilerinden biri haline geldi.
Britanya hükümeti, Hindistan'ı bir genel vali aracılığıyla yönetiyordu.
Bu dönemde, Hindistan'da demiryolları, sulama sistemleri ve eğitim kurumları gibi altyapı yatırımları yapıldı. Ancak, bu yatırımlar genellikle Britanya'nın ekonomik çıkarlarına hizmet ediyordu.
Aynı zamanda, Hindistan'da sömürgeci politikalar uygulanıyor, yerel endüstriler baskı altına alınıyor ve Hint halkı üzerinde siyasi ve ekonomik baskı kuruluyordu. Bu durum, Hindistan'da milliyetçi hareketlerin yükselmesine yol açtı
Hindistan Bağımsızlık Hareketi ve Bağımsızlığın Kazanılması
19. yüzyılın sonlarından itibaren, Hindistan'da bağımsızlık talepleri giderek güçlenmeye başladı.
Mahatma Gandhi, Cevahirlal Nehru ve Sardar Vallabhbhai Patel gibi liderlerin önderliğinde, barışçıl direniş ve sivil itaatsizlik eylemleriyle Britanya yönetimine karşı büyük bir mücadele yürütüldü.
II. Dünya Savaşı'nın ardından, Britanya İmparatorluğu'nun zayıflaması ve uluslararası baskıların artmasıyla, Britanya hükümeti Hindistan'a bağımsızlık verme kararı aldı.
15 Ağustos 1947 tarihinde, Hindistan ve Pakistan olmak üzere iki bağımsız devlet kuruldu ve İngiliz Rajı resmen sona erdi.
İngiliz Rajı'nın Mirası
İngiliz Rajı, Hindistan tarihinde derin izler bırakmıştır. Sömürgeci politikaların olumsuz etkilerinin yanı sıra, demiryolları, eğitim sistemi ve bürokrasi gibi alanlarda da kalıcı etkileri olmuştur.
İngilizce, Hindistan'da önemli bir dil haline gelmiş ve siyasi ve hukuki sistemler Britanya modelinden etkilenmiştir.
Ancak, İngiliz Rajı aynı zamanda Hindistan halkının sömürülmesi, kültürel değerlerin baskı altına alınması ve siyasi hakların kısıtlanması gibi olumsuzlukları da beraberinde getirmiştir.
Özetle
İngiliz Rajı, Hindistan tarihinin önemli ve karmaşık bir dönemidir. Doğu Hindistan Şirketi'nin yükselişiyle başlayan bu dönem, Britanya Krallığı'nın doğrudan yönetimiyle devam etmiş ve Hindistan'ın bağımsızlığını kazanmasıyla sona ermiştir.
Bu dönem, hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle Hindistan'ın günümüzdeki siyasi, ekonomik ve kültürel yapısını etkilemiştir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder