Göktürkler için runik yazı çok önemliydi çünkü devlet işlerini ve önemli olayları kaydetmek için bu yazıyı kullanmışlardır. Göktürk yazıtları, yani anıtları, bu runik yazı ile yazılmıştır ve bu yazıtlar sayesinde Göktürklerin tarihi, kültürü ve dili hakkında çok şey öğreniyoruz. Runik yazı, Göktürklerin kendi tarihlerini gelecek nesillere aktarmalarını sağlamış ve günümüze kadar ulaşan değerli tarihi belgeler bırakmalarına yardımcı olmuştur.
Göktürkler runik yazı ile neler yazdılar?
Göktürkler runik yazı ile en çok anıtsal yazıtlar yazdılar. Bunlar, taşa kazınmış büyük metinlerdir ve günümüze ulaşan en önemli eserleridir. Bu yazıtlarda şunları yazdılar:
Devletin Kuruluşu ve Yıkılışı: Göktürklerin nasıl devlet kurduğunu, hangi savaşları yaptıklarını, nasıl büyüdüklerini ve neden yıkıldıklarını anlattılar. Bu yazıtlar, devletlerinin önemli dönüm noktalarını kaydetti.
Kağanların Nutukları ve Öğütleri: Kağanlar, yani hükümdarlar, halka ve gelecek nesillere mesajlar verdiler. Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında, kağanların halkına öğütleri, devlet yönetimi prensipleri ve bilgece sözleri yer alır. Bu yazılar, liderlik anlayışlarını ve değerlerini gösterir.
Kahramanlık Hikayeleri ve Savaşlar: Yazıtlarda, ünlü komutanların ve kahramanların savaşlardaki başarıları, cesaretleri ve fedakarlıkları anlatılır. Kül Tigin'in savaşlardaki kahramanlıkları, Tonyukuk'un devlet adamlığı ve askeri dehası gibi konular işlenir. Bu hikayeler, Göktürk toplumunda kahramanlığa verilen önemi gösterir.
Toplumsal Değerler ve Kültür: Yazıtlar, Göktürklerin aile yapısı, toplum düzeni, ahlaki değerleri ve inançları hakkında ipuçları verir. "Türk budunu" ifadesi sıkça geçer ve Göktürk kimliğinin önemini vurgular. Yazılar, o dönemin yaşam tarzını ve kültürel özelliklerini yansıtır.
Gelecek Nesillere Mesajlar: Göktürkler, yazıtları sadece kendi dönemleri için değil, gelecek nesiller için de yazdılar. Yazıtlarda, "Ey Türk Oğuz beyleri, ey milletim..." gibi ifadelerle geleceğe seslenirler ve dersler, öğütler verirler. Bu, tarihlerini ve tecrübelerini sonraki kuşaklara aktarma isteklerini gösterir.
0 yorumlar:
Yorum Gönder